بررسی نحوه ترجمه واژه «بعض» و ترکیبات آن در برخی ترجمه‌های انگلیسی قرآن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته‌ی کارشناسی ارشد دانشکده علوم قرآن و حدیث مشهد، ایران

2 استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، مشهد، ایران

چکیده

از گذشته‌های دور ترجمه بین‌زبانی همواره موردتوجه بوده است. از زمانی که اسلام موردپذیرش مسلمانان غیرعرب قرار گرفت، موضوع ترجمه قرآن نیز مطرح شد. با توجه به جایگاه ویژه قرآن و غیربشری بودن آن، ترجمه قرآن به زبان‌های غیرعربی پرچالش‌ترین موضوع در بین مترجمان بوده و هست. به‌ویژه انتقال مفهوم کنایات و مثل‌ها با توجه به بعد اعجاز قرآن تقریباً کاری غیرممکن است. درعین‌حال با ترویج گسترده اسلام در سطح جهان و لزوم بهره‌گیری همه مسلمانان از این منبع وحی، ترجمه قرآن امری اجتناب‌ناپذیر است. از طرفی آشنایی اکثریت مردم دنیا با زبان انگلیسی، ترجمه قرآن به این زبان را از اهمیت ویژه‌ای برخوردار کرده است. این مقاله به روش توصیفی - تحلیلی، به دنبال پاسخ به این سوال است که مترجمان انگلیسی قرآن (آربری، صفارزاده، پیکتال و یوسف علی) در ترجمه واژه «بعض» و ترکیبات آن، چگونه عمل کرده‌اند؟ در بررسی ترجمه‌های موجود تأثیر تفاوت زبان مادری و تفاوت‌های فرهنگی مترجمان، در آثار ارائه‌شده کاملاً مشهود است. البته گاهی حسب نیاز گریزی به دیگر ترجمه‌ها نیز زده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که در بیشتر موارد به نقش دستوری واژه یا معنای خاص آن در ترکیب استفاده‌شده، بی‌توجهی شده و ترجمه صحیحی ارائه نشده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Investigating the Translation Method of the Word “Ba’dh” (“Some”) and Its Compositions in Some English Translations of the Quran

نویسندگان [English]

  • Javad Chaji 1
  • Mojtaba Nowruzi 2
1 M.A., Faculty of Quranic and Hadith Sciences, Mashhad, Iran
2 Assistant Professor of Quranic Sciences and Education University, Mashhad, Iran
چکیده [English]

Since the long past, interlanguage translation has always been of interest. Since Islam was accepted by non-Arab Muslims, the issue of Quran translation was also raised. Considering the special position of the Quran and its inhumanity, translating the Quran into non-Arabic languages has been and is the most challenging issue among translators. Especially, conveying the concept of allusions and similes is almost impossible considering the miracle aspect of the Quran. At the same time, with the widespread promotion of Islam in the world and the need for all Muslims to benefit from this source of revelation, the translation of the Quran is inevitable. On the other hand, the familiarity of the majority of people in the world with the English language has translated the Quran into this language very important. This article, using a descriptive-analytical method, seeks to answer the question of how the English translators of the Quran (Arberry, Saffarzadeh, Pickthall, and Yusuf Ali) acted in the translation of the word “Ba’dh” (“some”) and its compositions. In the study of the existing translations, the effect of the difference in the mother tongue and the cultural differences of the translators is evident in the presented works. Of course, other translations have also been used as needed. The results of the research indicate that in most cases the grammatical role of the word or its specific meaning in the composition has been neglected and the correct translation has not been provided

کلیدواژه‌ها [English]

  • English Translation of Quran
  • Arberry
  • Yusuf Ali
  • Saffarzadeh
  • Pickthall
  • the Word “Ba’dh” (“Some”)
  1. قرآن کریم، ترجمه علی موسوی‌گرمارودی، قدیانی، تهران: 1384ش.
  2. اردستانی، مریم،‌ «آربری و فهرست‌نگاری نسخه‌های خطی اسلامی»، آینه میراث، شماره 15، 1380ش.
  3. الخطیب، عبدالله عبدالرحمن،‌ «نگاهی به زندگی عبدالله یوسف علی و ترجمه او از قرآن کریم»، ترجمه سعید زعفرانی زاده، ترجمان وحی، سال چهاردهم، شماره دوم، 1389ش.
  4. الطیباوی، عبداللطیف، ‌«احکام و تاریخ ترجمه قرآن کریم»، ترجمه علی بدری، دانش‌ها و آموزه‌های قرآن و حدیث، شماره هشتم، 1399ش.
  5. پیروزفر، سهیلا، زهرا حیدری، حسینعلی مصطفوی، ‌«واکاوی نظرها و نظریه‌ها در بازخوانی مجدد پیشینه تاریخ ترجمه قرآن کریم (مطالعه موردی سیر شکل‌گیری ترجمه‌های فارسی)»، مطالعات ترجمه قرآن و حدیث، شماره 13، 1399ش.
  6. تک‌تبارفیروزجائی، حسین، ‌«ترجمه طاهره صفارزاده، ترجمه‌ای ارتباطی از قرآن کریم»، مطالعات ترجمه قرآن و حدیث، شماره 3، 1394ش.
  7. جواهری، محمدحسن، درسنامه ترجمه، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم: 1388ش.
  8. جلالی، نادره، ‌زندگی‌نامه و خدمات علمی و فرهنگی مرحومه طاهره صفارزاده، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، تهران: 1398ش.
  9. جمعی از محققان، ‌فرهنگ نامه علوم قرآنی، پژوهشگاه علوم. فرهنگ اسلامی، قم: 1394ش.
  10. راغب‌اصفهانی، حسین بن محمد، ‌المفردات فی غریب القرآن، مکتبه نزارمصطفی الباز، قاهره: بی‌تا.
  11. سیوطی، جلال‌الدّین، ‌الاتقان فی علوم القرآن، دارالکتب العربی، بیروت: 1360ق.
  12. طباطبائی، محمدحسین، ‌المیزان فی تفسیر القرآن، جامعه مدرسین حوزه علمیه، قم: 1370ش.
  13. کریمی‌نیا، مرتضی،‌ «مارمادوک پیکتال، مترجم قرآن به زبان انگلیسی»، ترجمان وحی، سال سوم، شماره اول، صص 87-93، 1387 ش.
  14. ___________، ‌«درنگی در ترجمه چند واژه و اصطلاح قرآنی»، ترجمان وحی، سال هشتم، شماره دوم، ص 4-28، 1382ش.
  15. قدوائی، عبدالرحیم، «نگاهی به قرآن مفسَّر آربری»، ترجمه علیرضا انوشیروانی، میراث جاویدان، سال ششم، ص 6-16، 1377ش.
  16. محمدبیگی، شاهرخ؛ رضائی، سمیه، ‌«بررسی و مقایسه ترجمه‌های فارسی و انگلیسی قرآن کریم از طاهره صفارزاده»، پژوهش نامه قرآن و حدیث، سال دهم، ص 85-110، 1391ش.
  17. مصطفوی، حسن،‌التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران: 1368ش.
  18. مکارم شیرازی، ناصر،‌تفسیر نمونه، دار الکتب الاسلامیه، تهران: 1371ش.
  19. موسوی‌بجنوردی، سیدمحمدکاظم،‌دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی، تهران: 1367ش.
  20. میبدی، رشیدالدین، ‌کشف الاسرار و عدة الابرار، امیرکبیر، تهران: 1371ش.
  21. وزیری‌فرد، سیدمحمدجواد،‌ «بررسی و مقایسه چهار ترجمه انگلیسی از قرآن کریم»، حوزه و دانشگاه، قم: 1388ش.
  22. ویسی، الخاص، «نگاهی اجمالی به ترجمه‌های انگلیسی قرآن»، مجله زبان و علوم قرآن، شماره 5 و 6، ص 67-72، بی‌تا.
  23. Arthur J. Arberry, The Koran Interpreted(Oxford: Oxford University Press, 1998.
  24. Saffarzadeh, T, The Holy Qu'an, honarbidari publication., Tehran, 2001.
  25. Yusuf Ali, A.The Holy Qu'an: Text, Translation and Commentary., Maryland. Amana Corp, 1983.
  26. Pickthall, Mohammad Marmaduke. The Meaning of the Glorious Koran:An Explanatory Translation.

 

دوره 17، شماره 33 - شماره پیاپی 33
دوفصلنامه علمی قرآن‌پژوهی خاورشناسان سال هفدهم، شماره 33، پاییز و زمستان 1401ش
اسفند 1401
صفحه 227-250
  • تاریخ دریافت: 29 مرداد 1400
  • تاریخ بازنگری: 04 فروردین 1401
  • تاریخ پذیرش: 18 فروردین 1401