بررسی اتهام ازدواج پیامبر(ص)با محصنه بر اساس آیات سوره احزاب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار و عضو هیئت علمی جامعه المصطفی (ص) العالمیه، قم، ایران

2 دانش‌آموخته دکتری رشته تفسیر تطبیقی، مجتمع عالی قرآن و حدیث، جامعة المصطفی(ص) العالمیة، کشور افغانستان (نویسنده مسئول)

چکیده

برخی از مستشرقان همانند گوستاولوبون شبهه کرده‌اند که پیامبر اسلام(ص) به دلیل گرفتن زنان متعدد، آدمی شهوت‌ران بوده است. دکتر سها با تأثیرپذیری از آنان در کتاب «نقد قرآن»، با استناد به آیات 37 و 38 سوره مبارکه احزاب، رسول گرامی اسلام(ص) را متهم به تصاحب زن شوهردار (زینب بنت جحش) کرده و مدعی شده است این عملکرد او، هم باعث فروپاشیدن نظام خانواده شده و هم دستاویزی شده برای ولی‌فقیه در جهت طلاق‌دادن زنان بدون اجازه شوهرانشان. این پژوهش با روش توصیفی - تحلیلی، این اتهام و ادعاهای سها را از سه منظر تفسیری، تاریخی و فقهی مورد نقد و بررسی قرار داده و به این نتیجه رسیده است که اولاً داستان عاشق شدن پیامبر(ص) به زن شوهردار، ساختگی است و با آیات و روایات سازگار نیست؛ ثانیاً فروپاشیدن خانواده زید بن حارثه، از پیامد‌های منفی ازدواج پیامبر(ص) با زینب بنت جحش نیست؛ زیرا این مدعا زمانی درست است که پیامبرa آن دو را مجبور به جداشدن از هم کرده باشد، درحالی‌که جدایی زینب به درخواست شوهرش زید بوده است، نه از طریق إعمال ولایت از سوی پیامبرa؛ ثالثاً آیات 37 و 38 سوره احزاب نمی‌تواند مستند إعمال ولایت از سوی ولی‌فقیه در مسئله طلاق‌دادن زنان در شرایط خاص باشد؛ زیرا موارد إعمال ولایت از سوی او، در کتب فقهی ثبت و ضبط شده که هیچ‌کدام از آن، بر مسئله طلاق زینب بنت حجش منطبق نیست و صیغه طلاق اگر از سوی پیامبر(ص) اجرا شده است و درواقع به درخواست و وکالت از زید بوده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Investigating the Accusation Against the Prophet (P) of Marrying to Married Woman (Muhsinah) Based on the Verses of Surah Ahzab

نویسندگان [English]

  • Mohammad Hossein Mohammadi 1
  • Mohammad Hossein Akrami 2
1 Assistant professor, Al-Mustafa International University
2 Ph.D. Candidate, Al-Mustafa International University, Higher Complex of Quran and Hadith, Department of Exegesis, Discipline of Comparative Exegesis, from Afghanistan
چکیده [English]

Some orientalists, like Gustave Le Bon, have suspected that the Prophet of Islam (P) was a lustful person because of his many wives. Influenced by them, Dr. Soha in his book “Criticism of the Quran”, referring to verses 37 and 38 of Surah Al-Ahzab, accused the Prophet of Islam (P) of possessing a married woman (Zainab bint Jahsh) and claimed that this practice has both caused the collapse of the family system and has become an excuse for the religious jurist to divorce women without the permission of their husbands. This research, using a descriptive-analytical method, has criticized Soha’s accusations and claims from three interpretative, historical and jurisprudential perspectives and has come to the conclusion that firstly, the story of the Prophet (P) falling in love with a married woman is a fabrication and it is not compatible with verses and traditions; Secondly, the collapse of Zayd bin Haritha’s family is not one of the negative consequences of the marriage of the Prophet (P) with Zainab bint Jahsh; because this claim would be true when the Prophet (P) forced them to separate, while Zainab’s separation was at the request of her husband i.e. Zaid, not through the acts of guardianship by the Prophet (P). Thirdly, verses 37 and 38 of Surah Al-Ahzab cannot be a document of the application of guardianship by the jurist in the issue of divorcing women in special circumstances; because the cases of the implementation of guardianship by him are recorded in jurisprudence books, none of which are relevant to the issue of the divorce of Zainab bint Jahsh, and the divorce sermon, if it was implemented by the Prophet (P), was actually at the request and as attorney of Zayd

کلیدواژه‌ها [English]

  • Possession of A Married Woman
  • Family Breakdown
  • Jurisprudence
  • the Prophet (P)
  • the Book “Criticism of Quran”
  • Dr. Soha
  1. قرآن مجید، ترجمه ناصر مکارم شیرازی، دارالقرآن الکریم (‌‌ دفتر مطالعات تاریخ ومعارف اسلامى)، قم: 1373.
  2. ابن سعد کاتب واقدى، محمد، الطبقات الکبرى، دار الکتب العلمیة ، بیروت: چاپ دوم، 1418ه.ق.
  3. بلاذرى، احمد بن یحیى، أنساب الأشراف، دار الفکر ، بیروت: 1417ه.ق.
  4. بلعمى، ابو على، تاریخنامه طبرى، البرز ، تهران، چاپ سوم، 1373 ش.
  5. تبریزى، جواد بن على، استفتاءات جدید (تبریزى)، بی‌نا، قم: بی‌تا.
  6. ترقى جاه، حمید، ترجمه سیرة المصطفى، حکمت ، تهران: 1412ه.ق.
  7. جمعى از مؤلفان، مجله فقه اهل بیت علیهم السلام (فارسى)، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بیت علیهم السلام، قم: بی‌تا.
  8. حاکم نیشابوری، محمد بن عبد الله، المستدرک علی الصحیحین، دار المعرفه، بیروت – لبنان: ۱۴۰۶ه.ق.
  9. حر عاملى، محمد بن حسن، تفصیل وسائل الشیعة إلى تحصیل مسائل الشریعة، مؤسسة آل البیتb، قم: 1409 ق.
  10. حلّى، محقق، نجم الدین: ‌عفر بن حسن، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، مؤسسه اسماعیلیان، قم: چاپ دوم، 1408 ه‍ ق.
  11. خمینى، سید روح اللّه موسوى، توضیح المسائل (محشّى - امام خمینى)، 2 جلد، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قم: هشتم، 1424 ه‍ ق.
  12. دیاری بیدگلی، محمد‌تقی؛ یالچین علی‌اف، «بررسی دیدگاه مستشرقان در باره ازدواج پیامبرa با زینب»، دو فصلنامه علمی – ترویجی قرآن پژوهی خاورشناسان، سال نهم، ش16، بهار و تابستان 1393ش.
  13. زمخشرى، محمود، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، دار الکتاب العربی، بیروت: چاپ سوم، 1407 ق.
  14. سها، نقد قرآن، بی‌نا، بی‌جا: ویرایش دوّم، 1393.
  15. سید قطب، فى ظلال القرآن، 6جلد، دار الشروق، بیروت: چاپ: 35، 1425 ه.ق.
  16. سیوطى: ‌لال الدین، الدر المنثور فى تفسیر المأثور، کتابخانه آیت الله مرعشى نجفى – قم: 1404 ق.
  17. شفیعی‌خوزانی، زیبا، «ازدواج های رسول گرامی اسلامa (نقد و بررسی دیدگاه اسلام شناسان اروپایی)»، مجله: نامه تاریخ پژوهان، شماره8 و 9، زمستان 1385 و بهار 1386ش.
  18. صدوق، محمد بن على، عیون أخبار الرضا علیه السلام، 2جلد، نشر جهان، تهران: 1378ق.
  19. طباطبایى، سیدمحمدحسین، المیزان فى تفسیر القرآن، دفتر انتشارات اسلامى جامعه‏ مدرسین حوزه علمیه قم، قم: چاپ پنجم، 1417ق.
  20. طبرسى، فضل بن حسن، مجمع البیان لعلوم القرآن، انتشارات ناصر خسرو، تهران: چاپ سوم، 1372 ش.
  21. طبرى، ابو جعفر محمد بن جریر، جامع البیان عن تأویل آی القرآن، دار المعرفه، بیروت: 1412 ق.
  22. طبرى، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، دار التراث، بیروت: چاپ دوم، 1387ش.
  23. طوسى، ابو جعفر، محمد بن حسن، النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوى، دار الکتاب العربی، بیروت: دوم، 1400 ه‍ ق.
  24. طوسى، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، 10جلد، دار إحیاء التراث العربی، بیروت: بی‌تا.
  25. عاملى: ‌عفر مرتضى، الصحیح من سیرة النبی الأعظم (ط جدید)، 35جلد، دار الحدیث، قم: 1426 ه.ق.
  26. عاملى، یاسین عیسى، الاصطلاحات الفقهیة فی الرسائل العملیة، دار البلاغة للطباعة و النشر و التوزیع، بیروت - لبنان، اول، 1413 ه‍ ق.
  27. قمى، على بن ابراهیم، تفسیر القمی، 2جلد، دار الکتاب، قم: چاپ: 3، 1363 ه.ش.
  28. لنکرانى، محمد فاضل موحدى، رساله توضیح المسائل (فاضل)، بی‌نا، قم: صدوچهاردهم، 1426 ه‍ ق.
  29. محمدی، محمدحسین؛ فاطمه صارمی، «نقد دیدگاه مستشرقان درباره تعدد همسران پیامبرa از منظر قرآن»، دو فصلنامه علمی – ترویجی قرآن پژوهی خاورشناسان، سال یازدهم، ش21، پاییز و زمستان 1395ش.
  30. مغنیه، محمد جواد، تفسیر الکاشف، دار الکتب الإسلامیة، تهران: 1424ق.
  31. مکارم شیرازى، ناصر، تفسیر نمونه، دار الکتب الإسلامیة، تهران: 1374 ش.
  32. منتظری، حسین علی، مبانى فقهى حکومت اسلامى، مترجم: صلواتى، محمود و شکورى، ابوافضل، مؤسسه کیهان، قم: 1409 ه‍ ق.
  33. نجاح الطائى، السیرة النبویة (للنجاح الطائی)، مؤسسة البلاغ، بیروت: 1422 ق.
  34. یزدى، سید مصطفى محقق داماد، بررسى فقهى حقوق خانواده - نکاح و انحلال آن، بی‌نا، قم: بی‌تا.
دوره 17، شماره 33 - شماره پیاپی 33
دوفصلنامه علمی قرآن‌پژوهی خاورشناسان سال هفدهم، شماره 33، پاییز و زمستان 1401ش
اسفند 1401
صفحه 61-82
  • تاریخ دریافت: 18 فروردین 1400
  • تاریخ بازنگری: 29 خرداد 1400
  • تاریخ پذیرش: 11 مهر 1400