نقد دیدگاه سها درباره خطاهای نوشتاری قرآن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مدرسه علمیه عالی تخصصی فاطمه الزهرا «سلام الله علیها»

2 استادیار جامعة المصطفی ص العالمیة

چکیده

ازجمله نشانه‌های اعجاز قرآن کریم، بلاغت و فصاحت آن است؛ گرچه تحدی قرآن شاهد بر بطلان انگاره بشری بودن آن بوده و هست؛ اما از آغاز نزول آن تاکنون تلاش‌های نافرجامی در مصاف با قرآن کریم صورت گرفته است. از جمله کتاب «نقد قرآن» منسوب به شخصی موهوم با نام مستعار «دکتر سها» که در بخشی از کتاب خود طی فرآیندی با اثبات خطا در نوشتار، عدم وحیانی بودن قرآن سپس وجود خداوند و نبوت را انکار نموده است. در این پژوهش سه انگاره‌ متهافت دکتر سها با روش تحلیلی، تطبیقی به‌صورت کتابخانه‌ای بررسی و نقد شد. مباحث این نوشتار ذیل سه آیه (طه/63)، (نساء/162) و (بقره/۶۲) و با استناد به قواعد ادبی سامان یافته و در بررسی اقوال نحویان و مفسران، پاسخ برتر با وجه رجحان ذکر و یا با جمع‌بندی اقوال، رویه‌ای واحد اتخاذ شد تا اقوال نه‌تنها با یکدیگر تنافی نداشته؛ بلکه بنا بر قاعده «اَلجَمعُ مَهما اَمکن اَولَی مِنَ الطَرحِ» یکدیگر را تأیید کنند و ضمن اثبات اعجاز قرآن، ادعای مذکور مستشرقان نیز باطل گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Criticism of Soha’s View on the Writing Errors of the Quran

نویسندگان [English]

  • mahboobe mirzaye 1
  • hamid elahy doost 2
  • ebrahim rezaei adaryani 2
1
2 fatemh alzahra
چکیده [English]

Among the miraculous signs of the Holy Quran is its eloquence (balaghat wa fasahat); Although the challenge of the Quran has been and is proof of the invalidity of the idea that it is on behalf of humans; However, since the beginning of its revelation, unsuccessful attempts have been made against the Holy Quran. Among them is the book “Criticism of the Quran” attributed to a delusional person with the nickname “Doctor Soha” who, in a part of his book, through a process of proving the error in the writing, has denied that the Quran was revealed, and then denied the existence of God and prophethood. In this research, Dr. Soha’s three related concepts were analyzed and criticized in a library-based with analytical and comparative methods. The topics of this article are organized according to three verses (Taha/63), (Nisaa/162) and (Baqarah/62) and based on literary rules, and in examining the sayings of syntax experts and commentators, the best answer is by giving priority is mentioned or by summarizing the sayings, a single procedure was adopted so that the statements not only did not contradict each other; rather, according to the rule of “Al-Jamu’ Mahma Amkan Awli nin al-Tarh (removing contradict is good by anyway)” they should confirm each other and while proving the miracle of the Quran, the aforementioned claim of the Orientalists will also be invalidated

کلیدواژه‌ها [English]

  • Quran
  • Challenge
  • Writing Errors
  • Criticism of the Quran
  • Orientalists
  • Dr. Soha
  1. قرآن کریم، ترجمه حسین انصاریان، اسوه‏، قم: 1383.
  2. آلوسى، سیدمحمود، روح المعانى فى تفسیر القرآن العظیم‏، دارالکتب العلمیه، بیروت: 1415.
  3. ابن‌عطیه اندلسى، عبدالحق بن غالب، المحرر الوجیز فى تفسیر الکتاب العزیز، دارالکتب العلمیه‏، بیروت: 1422 ق‏.
  4. ابن‌مالک، محمد بن عبد الله‏، شرح الکافیة الشافیة، دار الکتب العلمیة، بیروت: بی‌تا.
  5. ابن‌هشام، عبدالله بن یوسف، شرح شذور الذهب فی معرفة کلام العرب‏، دارالکوخ، تهران: 1384.
  6. ابوحیان، محمد بن یوسف‏، البحر المحیط فى التفسیر، دار الفکر، بیروت: 1420 ق
  7. اسعدی، محمد، جمعی از محققان پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، آسیب‌شناسی جریان‌های تفسیری، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم: چاپ سوم، 1397.
  8. اعظم‌شاهد، رئیس، اعجاز قرآن از دیدگاه مستشرقان، انتشارات مرکز جهان اسلامی، قم: 1386.
  9. بلاشری، رژی، در آستانه قرآن، ترجمه محمود رامیار، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران: چاپ چهارم، ۱۳۷۴.
  10. بیضاوى، عبدالله بن عمر، أنوار التنزیل و أسرار التأویل‏، دار احیاء التراث العربی، بیروت: 1418.
  11. پرسمان دانشگاهیان، «باورمندی به قرآن و سنت در نقد دکتر سها»، 1394. https://www.porseman.com
  12. ثقفى‌تهرانى، محمد، تفسیر روان جاوید، انتشارات برهان‏، تهران‏: چاپ سوم‏،1398.
  13. جفری‌پاریندر، جان، دین‌پژوهی تطبیقی، ترجمه: جمشید آزادگان، سیب سبز، تهران: 1389.
  14. جوادی‌آملی، عبدالله، زن در آیینه جمال و جلال، اسراء، قم: چاپ دوم، 1376.
  15. حسینى‌همدانى، سید محمد‏، انوار درخشان، نشر کتابفروشى لطفى‏، تهران‏: 1404.
  16. داوری‌دولت‌آبادی، مهدی؛ خانی‌مقدم، مهیار؛ فرهادیان، صدیقه، «تحلیل انتقادی انگاره خطاهای نحوی (مرفوعات و منصوبات) قرآن در کتاب نقد قرآن»، شبهه‌پژوهی مطالعات قرآنی، سال اول، شماره ۱، پاییز و زمستان 1398.
  17. درویش، محیى الدین، اعراب القرآن و بیانه، دارالارشاد، سوریه: چاپ چهارم،1415.
  18. دعاس، حمیدان، قاسم، اعراب القرآن الکریم، دارالمنیر و دارالفارابى، دمشق: 1425.
  19. دکتر سها، نقد قرآن، دیجیتال، com
  20. دیون‌پورت، جان، عذر تقصیر به پیشگاه محمد ص و قرآن، ترجمه: سید غلام‌رضا سعیدی، دارالتبلیغ، قم: بی‌تا.
  21. رضایی‌اصفهانی، محمدعلی، منطق تفسیر قرآن جلد چهارم، جامعه المصطفی، قم: چاپ دوم، 1393.
  22. رضوان، عمر بن ابراهیم‏، رضوان، آراء المستشرقین حول القرآن الکریم و تفسیره‏، دار طیبه‏، ریاض: چاپ اول، 1413.
  23. زمانی، محمدحسن، «مفهوم‌شناسی، تاریخچه و دوره‌های استشراق»، مجله قرآن و مستشرقان، شماره اول، زمستان 1385.
  24. ساکی، نانسی؛ شاکر، محمدکاظم، تواتر قرآن و چالش‌های فرارو، سراج منیر، دوره 5، شماره 17، دی 1393.
  25. سیوطی، جلال الدین، البهجه المرضیه، اسماعیلیان، قم: چاپ پنجم، 1368.
  26. سیبویه، عمرو بن عثمان‏، کتاب سیبویه و یلیه تحصیل عین الذهب، من معدن جوهر الأدب فی علم مجازات العرب‏، موسسه اعلمی‏، بیروت: چاپ سوم، بی‌تا.
  27. شرتونی، رشید، مبادی العربیه، دار العلم، قم: دوره نهم،1423.
  28. شیخلى، بهجت عبدالواحد، اعراب القرآن الکریم، دار الفکر، بیروت: 1427 ق‏.
  29. صافى، محمود بن عبد الرحیم، الجدول فى اعراب القرآن، دارالرشید، بیروت: چاپ چهارم، 1418 ق‏.
  30. صفایى‌حائرى، علی، استاد و درس، لیلة القدر، قم: 1381.
  31. طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان فى تفسیر القرآن‏، انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قم: چاپ پنجم، 1417.
  32. طبرسی، فضل بن حسن‏، مجمع البیان فى تفسیر القرآن، انتشارات ناصر خسرو، تهران: چاپ سوم، 1372.
  33. طبرى، ابو جعفر محمد بن جریر، جامع البیان فى تفسیر القرآن‏، دارالمعرفه، بیروت: 1412‏.
  34. طوسى، محمد بن حسن، ‏التبیان فى تفسیر القرآن، دار احیاء التراث العربى، بیروت: بی‌تا.
  35. عبدالمحمدی، حسین، مستشرقان و پیامبر اعظم، نشر المصطفی، قم: 1392.
  36. على‌الصغیر، محمدحسین، المستشرقون و الدراسات القرآنیة، دار المؤرخ العربى‏، بیروت: 1420.
  37. الغلایینی، مصطفی، جامع الدروس العربیه، بی‌چا، بیروت: 1330 ه.
  38. فخررازى، محمد بن عمر، مفاتیح الغیب‏، دار احیاء التراث العربی‏، بیروت: چاپ سوم‏،1420.
  39. فراهیدی، خلیل بن احمد، الجمل فی النحو، استقلال، تهران: بی‌تا.
  40. کریم‌پورقراملکی، علی و محمد امینی، «نقد دلایل مستشرقان در ادعای اغلاط نحوی قرآن»، دوفصلنامه علمی قرآن‌پژوهشی خاورشناسان، سال چهاردهم، شماره ۲۷، پاییز و زمستان ۱۳۹۸.
  41. مدنى، علیخان بن احمد، الحدائق الندیة فی شرح الفوائد الصمدیة، ذوی القربى، قم: بی‌تا.
  42. معرفت، محمدهادی، تلخیص التمهید، منشورات ذوی القربی، قم: چاپ دوم، 1391.
  43. مغنیه، محمدجواد، تفسیر الکاشف، دار الکتب الإسلامیة، تهران: 1424 ق‏.
  44. مکارم‌شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، دارالکتب الاسلامیه، تهران: 1374 ش.
  45. نحاس، احمد بن محمد، اعراب القرآن، دار الکتب العلمیة، بیروت: 1421 ق‏.
  46. نیشابورى، محمود بن ابو الحسن‏، إیجاز البیان عن معانی القرآن‏، دار الغرب الاسلامى‏، بیروت: 1415 ق‏.
  47. نیشابورى، نظام‌الدین حسن بن محمد، تفسیر غرائب القرآن و رغائب الفرقان، دارالکتب العلمیه، بیروت: 1416.
  48. هاشمى‌رفسنجانى، اکبر، تفسیر راهنما، بوستان کتاب، قم: چاپ پنجم، 1386 ش‏.
  49. هیوم، رابرت، ادیان زنده جهان، ترجمه: عبدالکریم گواهی، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران: 1369.

 

دوره 17، شماره 32 - شماره پیاپی 32
دوفصلنامه علمی قرآن‌پژوهی خاورشناسان سال هفدهم، شماره 32، بهار و تابستان 1401ش
شهریور 1401
صفحه 287-310
  • تاریخ دریافت: 30 بهمن 1399
  • تاریخ بازنگری: 02 اسفند 1400
  • تاریخ پذیرش: 08 خرداد 1401