نقد روش‌های مطالعات قرآنی جرالد هاوتینگ

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران

2 گروه علوم قرآن و حدیث پردیس فارابی دانشگاه تهران

3 دانشجوی دکتری گروه علوم قرآن و حدیث دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران

4 دانشگاه تهران

چکیده

بررسی روش‌های مطالعات قرآنی مستشرقان، از جدیدترین موضوعات در خورتوجه در حوزه پژوهش‌های قرآنی است. جرالد هاوتینگ، خاورپژوه معاصر بریتانیایی و ادامه‌دهنده نظریات جنجال‌برانگیز ونزبرو است که در این تحقیق، مهم‌ترین روش‌های مطالعات قرآنی وی، به‌صورت مختصر کشف، تبیین و تحلیل می‌شود. مهم‌ترین روش مطالعات قرآنی هاوتینگ، نقد تاریخی است که زیرشاخه‌های آن، نقد ادبی، نقد محتوایی و نقد منبع محسوب می‌شوند. تأثیرپذیری از اندیشه پست‌مدرنیسم و عدم نتیجه عملی اطمینان‌بخش، از برجسته‌ترین نقدهای وارد بر روش نقد تاریخی و زیرشاخه‌های آن است. روش‌های قرآن‌پژوهی هاوتینگ، متأثر از مبانی فکری و علمی رایج در غرب به‌ویژه استادش ونزبرو و نقد کتاب مقدس است. از آنجا که هاوتینگ قرآن را به‌منزله متنی بشری تلقی کرده است، روش‌های سازگار با جهان‌بینی مادی و خاص متون بشری را بر آن تحمیل کرده است

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Criticism of Gerald Hawting’s Methods of Quranic Studies

نویسندگان [English]

  • Hasan Rezaee Haftador 1
  • seyyed mohammad musavi moqaddam 2
  • momenesadat hosseini 3
  • mohammadali mahdavirad 4
1
2 Quran and Hadith Sciences Department, College of farabi, University of Tehran
3 PhD student, Department of Quranic Sciences and Hadith, Farabi University, Tehran
4 university of tehran
چکیده [English]

Examining the methods of Quranic studies by Orientalists is one of the most recent topics in the field of Quranic studies. Gerald Hawting is a contemporary British orientalist and a continuation of Wensbrough’s controversial ideas. In this research, the most important methods of his Quranic studies are briefly discovered, explained and analyzed. The most important method of Hawting’s Quranic studies is historical criticism, whose sub-branches are literary criticism, content criticism, and source criticism. Being influenced by post-modernism and the lack of convenient practical results are among the most prominent criticisms of the historical critical method and its sub-branches. Hawting’s methods of studying the Quran are influenced by the common intellectual and scientific foundations in the West, especially his teacher Wansbrough and the criticism of the Bible. Since Hawting has considered the Quran as a human text, he has imposed on it methods compatible with the materialistic and specific worldview of human texts

کلیدواژه‌ها [English]

  • Historical Criticism Method
  • Literary Criticism Method
  • Source Criticism
  • Gerald Hawting
  • Quranic Studies

مراجع

  1. قرآن کریم، ترجمه: محمدعلی رضایی اصفهانی و جمعی از اساتید جامعة المصطفی، انتشارات المصطفی، قم: چاپ دوم، 1388.
  2. ابن­ابی‌شیبة، عبدالله، المصنف، تحقیق: سعید اللحام، دارالفکر، بیروت: 1409ق.
  3. ابن­اثیر، علی­بن محمد، اسدالغابه، انتشارات اسماعیلیان، تهران: بی­تا.
  4. ابن­حنبل، احمد، مسند، دار­صادر، بیروت: بی­تا.
  5. ابن­رسته، احمدبن عمر، الاعلاق­النفیسه، دار احیاء التراث­العربی، بیروت: 1408ق.
  6. ابن­سعد، محمد، الطبقات­الکبرى، دارصادر، بیروت: بی­تا.
  7. ابن­شاهین، عمر­بن احمد، ناسخ­الحدیث و منسوخه، تحقیق: کریمة بنت علی، بی­نا، بی­جا: بی­تا.
  8. ابن­ماجه قزوینی، محمد­بن یزید، سنن ابن­ماجه، دارالفکر، بیروت: بی­تا.
  9. ابو­داود سجستانی، سلیمان­بن اشعث، سنن ابی­داود، دارالفکر، بیروت: 1410ق.
  10. احمدی میانجی، علی، مکاتیب­الرسول، دارالحدیث، قم: 1998م.
  11. بخاری، محمد­بن اسماعیل، التاریخ­الکبیر، دارالکتب­العلمیه، بیروت: بی­تا.
  12. بیهقی، احمد­بن حسین، السنن­الکبری، دارالفکر، بیروت: بی­تا.
  13. پارسا، فروغ، «خاورشناسان و رویکردهای نوین در جمع قرآن»، تحقیقات علوم قرآن و حدیث، شماره یک، بهار 1383ش.
  14. پویازاده، اعظم؛ پیروان، مریم، «نقد و بررسی دیدگاه جرالد هاوتینگ در کتاب بت­پرستی و ظهور اسلام»، تحقیقات علوم قرآن و حدیث، شماره 23، پاییز 1393ش، ص33-60.
  15. جلیلی‌سنزیقی، هدایت، پژوهش در تفسیر پژوهی قرآن، سخن، تهران: 1391ش.
  16. جمعی از نویسندگان، زبان قرآن، تفسیر قرآن، ترجمه: مرتضی کریمی­نیا، هرمس، تهران: 1391ش.
  17. خضری، احمد­رضا؛ بایرام، مائده، «واکاوی نقش رویکرد شکاکانه پاتریشیا کرون در شکل­گیری دیدگاه­های وی در کتاب "تجارت مکه و ظهور اسلام"»، تاریخ اسلام در آینه پژوهش، شماره 41، پاییز و زمستان 1395ش.
  18. دارقطنی، علی­بن عمر، سنن الدارقطنی، دارالکتب­العلیمه، بیروت: 1417ق.
  19. دارمی، عبدالله­بن عبدالرحمن، سنن دارمی، مطبعه­الاعتدال، دمشق: 1349ق.
  20. ذهبی، شمس­الدین، تذکرة­الحفاظ، مکتبة ­الحرم ­المکی، بی­جا: بی­تا.
  21. رشیدیان، عبدالکریم، فرهنگ پسامدرن، نی، تهران: 1393ش.
  22. رضایی‌هفتادر،‌ حسن؛ نصیریان،‌ صفر، «نقد آراء جرالد هاوتینگ درباره بت­پرستی و شرک در قرآن»، پژوهشنامه معارف قرآنی، شماره 42، پاییز 1399.
  23. سعید، عبدالله، درآمدی به قرآن، ترجمه: سعید شفیعی، حکمت، تهران: 1397ش.
  24. سلیمانی، عبدالرحیم، «نقادی کتاب مقدس»، هفت آسمان، شماره هشتم، زمستان 1379ش.
  25. صدوق، محمد­بن علی، الامالی، کتابچی، تهران: 1376ش.
  26. صنعانی، عبد­الرزاق، المصنف، تحقیق: حبیب­الرحمن­الأعظمی، بی­نا، بی­جا: بی­تا.
  27. طبرانی، سلیمان­بن احمد، المعجم­الاوسط، دار­الحرمین للطباعة والنشر والتوزیع، قاهره: 1415ق.
  28. طوسى، محمد­بن حسن، فهرست کتب­الشیعة و أصولهم، تحقیق: عبدالعزیز طباطبائی، مکتبه­المحقق الطباطبائی، قم: 1420ق.
  29. علوی، سیدحسین؛ اسکندرلو، محمدجواد، «حج از نگاه مستشرقان»، میقات حج، شماره 101، پاییز 1396.
  30. کلینی، محمدبن یعقوب، الکافی، دارالکتب ­الاسلامیه، تهران: 1363ش.
  31. گراهام، ویلیام، «ملاحظاتی بر کتاب "مطالعات قرآنی"»، ترجمه: مرتضی کریمی­نیا، آینه پژوهش، شماره 65 ، 1379ش.
  32. نسائی، احمدبن شعیب، سنن نسائی، دار­الفکر، بیروت: 1348ق.
  33. نویورت، آنگلیکا، «قرآن­پژوهی در غرب»، هفت آسمان، شماره 34، تابستان 1386ش.
  34. نیلساز، نصرت، «بررسی و نقد دیدگاه ونزبرو درباره تثبیت نهایی متن قرآن»، مقالات و بررسی­ها، شماره 98، تابستان 1387ش.
  35. ولان، استل، «شاهدان از یاد رفته؛ مدارکی دال بر تدوین زودهنگام قرآن»، بولتن مرجع ششم، گزیده مقالات و متون درباره مطالعات قرآنی در غرب، به کوشش مرتضی کریمی­نیا، انتشارات بین­المللی الهدی، تهران: 1380ش.
قرآن پژوهی خاورشناسان
دوره 17، شماره 32 - شماره پیاپی 32
دوفصلنامه علمی قرآن‌پژوهی خاورشناسان سال هفدهم، شماره 32، بهار و تابستان 1401ش
شهریور 1401
صفحه 209-228

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 07 بهمن 1400
  • تاریخ بازنگری: 29 بهمن 1400
  • تاریخ پذیرش: 03 خرداد 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار