تحلیل دیدگاه آنگلیکا نویورت در باب ساختار قرآن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) ودانشگاه اسلامی غنا

2 مجتمع آموزش عالی امام خمینی- قرآن وحدیث

چکیده

امروزه مستشرقان با استفاده از رهیافت‌های جدید به تحلیل ساختار ادبی و معنایی متن قرآن توجه نشان داده‌اند. در این میان آنگلیکا نویورت یکی از پیشگامان این نوع مطالعات است. بر این اساس پرسش از چگونگی دیدگاه نویورت در باب ساختار قرآن همچنان پیش روی ما است. تحلیل آرای نویورت نشان می‌دهد که دیدگاه وی درباره ساختار قرآن مبتنی بر پیش‌فرض‌هایی است که با مبانی اسلامی تطابق کامل ندارد. وی با استفاده ازروش تاریخی و ادبی، سوره‌های مکی قرآن را تحلیل ساختاری و معنایی نموده و به پیوستگی ساختار معنایی و ادبی این سوره‌ها نظر داده است و سوره‌های مدنی را فاقد نظم و انسجام درونی می‌داند. فهم دیدگاه نویورت در باب ساختار ادبی و معنایی قرآن امری است که این تحقیق عهده‌دار تحلیل و ارزیابی آن است. در این پژوهه تلاش شده با استفاده از روش تحلیلی - انتقادی، مزیت‌ها و محدودیت‌های دیدگاه نویورت را در باب ساختار قرآن بیان و به سؤال اصلی پاسخ داده شود. درواقع می‌توان اظهار کرد، مطالعات قرآنی نویورت به‌ویژه مباحث ساختارشناسی وی ـ در صورت ارزیابی دقیق ـ به دلیل قاعده‌مندی و متن‌محوری می‌تواند برای قرآن‌پژوهان علاقه‌مند به مباحث ساختارشناسی، مفید و راه‌گشا باشد

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Analysis of Angelika Neuwirth’s View on the Structure of the Quran

نویسندگان [English]

  • mahmod Karimi Bandadokuki 1
  • mohammad fazili 2
1 Faculty member of Imam Sadegh (AS) University and Islamic University of Ghana
2 amam- quran-hdith
چکیده [English]

 Nowadays, Orientalists have paid attention to the analysis of the literary and semantic structure of the Quranic text using new approaches. Meanwhile, Angelika Neuwirt is one of the pioneers of this type of study. Based on this, the question of Neuwirt’s view on the structure of the Quran is still in front of us. The analysis of Neuwirt’s opinions indicates that her view on the structure of the Quran is based on presuppositions that are not fully compatible with Islamic principles. Using the historical and literary method, she has analyzed the structure and meaning of the Meccan surahs of the Quran and commented on the continuity of the meaning and literary structure of these surahs, and considers the Madani surahs to lack internal order and coherence. Understanding Neuwirt’s view on the literary and semantic structure of the Quran is something that this research is responsible for analyzing and evaluating. In this research, an attempt has been made to express the advantages and limitations of Neuwirt’s point of view regarding the structure of the Quran and answer the main question by using the analytical-critical method. In fact, it can be said that Neuwirt’s Quranic studies, especially her structuralist topics - if carefully evaluated - can be useful and open the way for Quranic scholars interested in structuralist topics, due to their regularity and text-centeredness

کلیدواژه‌ها [English]

  • Quran
  • Structuralism
  • Neuwirt’s Foundations
  • Literary Structure
  • Semantic Structure of the Quran
  1. قرآن کریم، ترجمه: محمدعلی رضایی اصفهانی و جمعی از اساتید جامعة المصطفی، انتشارات المصطفی، قم: چاپ دوم، 1388.
  2. آلوسی، محمود، بلوغ الارب، به کوشش، بهجه الاثری، دارالکتب العلمیه، بیروت: 1314 ق.
  3. ابن‌عربی، محی‌الدین، رحمة من الرحمن، به کوشش محمود الغراب، مطبعه نضر، دمشق: 1410 ق.
  4. احمد الجندی، احمد انور، المعارک الادبیه، مکتبه الانجلو المصریه، مصر: ۱۹۸۳.
  5. احمدی، بابک، ساختار و هرمنوتیک، گام نو، تهران: 1381.
  6. ارسطو، فن خطابه، برگردان، ب. ملکی، بی‌نا، تهران: 1371.
  7. باقلانی، ابوبکر محمد بن الطیب، اعجازالقرآن، دارالکتب العلمیه، بیروت: 1421.
  8. برسلر، چارلز، درآمدی بر نظریه‌ها و روش‌های نقد ادبی، ترجمه مصطفی عابدینی‌فرد. ویرایش حسین پاینده، نیلوفر، تهران: 1389.
  9. بقاعی، نظم‏الدرر، به کوشش غالب المهدی، دارالکتب العلمیه، بیروت: 1415 ق.
  10. بلاشر، رژی، در آستانه قرآن، ترجمه محمود رامیار، فرهنگ اسلامی، تهران: ۱۳۷۴.
  11. پاینده، حسین، نظریه و نقد ادبی، سمت، تهران: 1397.
  12. پاینده، حسین، نظریه و نقد ادبی، سمت، تهران: 1398.
  13. تئودور، گمپرتس، متفکران یونانی، ترجمه محمدحسن لطفی، انتشارات خوارزمی، تهران: 1375 ش.
  14. جرجانی، عبدالقاهر، دلائل الاعجاز فی علم المعانی، دارالکتب العلمیه، بیروت: 1988 م.
  15. جندى، علی، فی تاریخ الادب الجاهلی، بی‌جا: دارالتراث، ۱۴۱۲.
  16. جوادعلی، المفصل، بیروت: دارالعلم للملایین، 1978 م.
  17. حقیقت، صادق، از ساختارگرایی تا پساساختارگرایی، فصل‌نامه حوزه و دانشگاه، روش شناسی علوم انسانی، شماره 51، 1386.
  18. خرقانی، حسن، «سجع و فواصل آیات» (قسمت سوم از سلسله مقالات بدیع در آینه قرآن)، علوم و معارف قرآن کریم، شماره 3، ۱۳۷۵.
  19. دیویس، رابرت کان و لاری فینک، نقد ادبی نو؛ مجموعه مقالات، ترجمه هاله لاجوردی، سازمان چاپ و انتشارات، تهران: 1390.
  20. راغب اصفهانى، حسین بن محمد، مفردات ألفاظ القرآن، دارالقلم، ‏بیروت: 1412 ق.
  21. زرشناس، شهریار، پیش‌درآمدی بر رویکردها و مکتب‌های ادبی ازعصر رئالیسم تا ادبیات پسامدرن، سازمان پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه، تهران: 1389.
  22. زرقانی، محمد عبدالعظیم، مناهل العرفان فی علوم القرآن، ترجمه، محسن آرمین، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران: ۱۳۸۵.
  23. علم‌الهدی، سیدمرتضی، امالی، به کوشش حلبی، مکتبه النجفی، قم: 1403 ق.
  24. سیوطی، عبدالرحمان، الاتقان، به کوشش سعید المندوب، دارالفکر، بیروت: 1416 ق.
  25. شایگان‌فر، حمیدرضا، نقد ادبی (معرفی مکاتب نقد) دستان، تهران: 1380.
  26. شمیسا، سیروس، نقد ادبی، فردوس، تهران: 1381.
  27. شوقی ضیف، احمد عبدالسلام، تاریخ الادب العربی (العصرالجاهلی)، دارالمعارف، بیروت: بی‌تا.
  28. صادقی، عماد، حسین علوی‌مهر، علی میرآفتاب و حسن رضایی‌هفتادر، تحلیل مبانی زبان تمثیلی قرآن، فصلنامه پژوهش‌های ادبی - قرآنی، سال هفتم، شماره اول، 1390.
  29. طباطبائی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه سید محمدباقر موسوی، دفتر انتشارات اسلامی، قم: ؛ 1387.
  30. طبرسی، فضل ابن‌حسن، مجمع البیان، به کوشش گروهی ازعلماء، اعلمی، بیروت: 1415 ق.
  31. طه‌حسین، مرآة الاسلام، دارالمعارف، مصر: بی‌تا.
  32. علیزاده‌موسوی، سیدحامد، رابطه قرآن و کتاب مقدس، بررسی دیدگاه آنجلیکا نویورت، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم: 1399.
  33. فخررازى، محمد بن عمر، مفاتیح الغیب‏، دار احیاء التراث العربی بیروت: چاپ سوم، 1420 ق.
  34. فیروزآبادی، محمد بن یعقوب، القاموس المحیط، دارالکتب العلمیه، بیروت: 1415 ق.
  35. قاضى عبدالجبّار، ابوالحسن، المغنى فى ابواب التوحید و العدل، اعجاز القرآن، دارالکتب، بیروت: 1960 م.
  36. قائمی‌نیا، علیرضا، تحلیل استعاره‌های مفهومی واژه «آیه» در قرآن، مجله ذهن، شماره 3، 1399.
  37. کافی، مجید، جامعه‌شناسی تاریخی (مبانی، مفاهیم و نظریه)، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم: 1393.
  38. کریمی‌نیا، مرتضی، گزیده مقالات و متون درباره مطالعات قرآنی در غرب، انتشارات بین‌المللی الهدی، تهران: ۱۳۸۰.
  39. گارودى و همکاران، فلسفة الفکر الدینى بین الاسلام و المسیحیة،
  40. مصطفی مسلم، مباحث فى التفسیر الموضوعى، دمشق: دارالقلم، 1410 ق.
  41. معرفت، محمدهادی، التمهید، مؤسسه التمهید، قم: ۱۴۲۹ ق.
  42. معرفت، محمدهادی، علوم قرآنی، مؤسسه التمهید، قم: ۱۳۸۱.
  43. میبدی، احمد بن محمد، کشف الأسرار و عدة الأبرار، انتشارات امیرکبیر، تهران: 1371.
  44. نویورت آنگلیکا/ جین دمن مک اولیف، مقاله «آیه»، ترجمه حسین خندق‌آبادی و مهرداد عباسی، دائره‌المعارف قرآن، حکمت، تهران: 1392.
  45. نویورت آنگلیکا/ جین دمن مک اولیف، مقاله «سوره»، ترجمه حسین خندق‌آبادی و مهرداد عباسی، دائره‌المعارف قرآن، حکمت، تهران: 1394.
  46. نویورت/ جرالد هاوتینگ و عبدالقادر شریف، «تصویر و استعار در بخش‌های آغازین سوره‌های مکی»، حکمت، تهران: 1389.
  47. نویورت، آنگلیکا/ جین دمن مک اولیف و دیگران، اسطوره‌ها و قصه‌ها در قرآن، ترجمه فارسی، ترجمه حسین خندق‌آبادی و مهرداد عباسی، دائره المعارف قرآن، حکمت، تهران: 1392.
  48. نویورت، آنگلیکا، شکل و ساختار قرآن، ترجمه نیل ساز، آینه پژوهش، شماره پنجم و ششم، 1393.
  49. نویورت، آنگلیکا، دوچهره قرآن: قرآن و مصحف، مترجم مهدی عزتی‌آراسته، مجله تفسیر اهل بیت، نیم‌سالنامه علمی –تخصصی، سال دوم-شماره اول-، 1393.
  50. نیافة المطران، انطونیوس نجیب، معجم اللاهوت الکتابى، دارالمشرق، بیروت: 2014.
  51. هاکس، جیمز، قاموس کتاب مقدس، مطبعه آمریکائی، بیروت: ۱۹۲۸.
  52. الیاده، میرچا، دائرةالمعارف دین، ترجمه بهاءالدین خرمشاهی، تهران: انتشارات طرح نو، 1374.
دوره 17، شماره 32 - شماره پیاپی 32
دوفصلنامه علمی قرآن‌پژوهی خاورشناسان سال هفدهم، شماره 32، بهار و تابستان 1401ش
شهریور 1401
صفحه 177-208
  • تاریخ دریافت: 26 اسفند 1400
  • تاریخ بازنگری: 27 بهمن 1400
  • تاریخ پذیرش: 03 خرداد 1401