نقد کاربست روح کلی قرآن از منظر آمنه ودود

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری تفسیر تطبیقی مجتمع عالی بنت الهدی

2 عضو هیئت علمی مجتمع عالی بنت الهدی

چکیده

اصطلاح روح کلی قرآن کریم مبنایی است که توسط آمنه ودود، نومسلمان آفریقایی ـ آمریکایی‌تبار، مطرح شده است. وی معتقد است که باید آیات قرآن کریم را بر اساس این مبنا تفسیر کرد؛ چراکه روح کلی و هدف عالی قرآن کریم، تساوی جنسیتی بوده است. جریان نهضت بازگشت به قرآن پس از ارائه راهکارها و روش‌های خود در فهم آیات قرآن کریم و رسیدن به تنگنا، این مبنا را برای حفظ و تداوم جریان خود برگزیده است. این جریان قرآن را بر اساس رهیافت‌های هرمنوتیکی ـ تاریخی تحلیل نموده و معتقد به سیال بودن معنای هر واژه یا آیه بر اساس شرایط تاریخی ـ فرهنگی خواننده متن است. مبنای روح کلی، مبنای روش هرمنوتیکی ـ تاریخی است که تاکنون مورد مناقشه جدی قرار نگرفته است. این مقاله که با روش اسنادی و با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی نگاشته شده است، به دو نقد اصلی در عناوین ناکارآمدی این مبنا در تفسیر آیات قرآن کریم و داشتن پیش‌فرض‌های هرمنوتیکی و پیامدهای سه‌گانه آن در فرایند تفسیر پرداخته است. پیامدهای این مبنا شامل جدایی قرآن کریم و سنت، نارسایی سنت در بیان مفاهیم آیات قرآن کریم و اعتقاد به تاریخ‌مندی قرآن و عدم وجود فهم عینی و ثابت از قرآن کریم است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Criticism of the Application of the General Spirit of the Quran from the Viewpoint of Amina Wadud

نویسندگان [English]

  • nafise moghise 1
  • tahere mahrozade 2
1
2 Faculty member
چکیده [English]

The term “general spirit” of the Holy Quran is based on the concept proposed by Amina Wadud, a neo-Muslim of African-American origin. Shee believes that the verses of the Holy Quran should be interpreted based on this basis; because the general spirit and supreme goal of the Holy Quran have been gender equality. After presenting its solutions and methods in understanding the verses of the Holy Quran and reaching a bottleneck, the movement of returning to the Quran has chosen this basis to maintain and continue its movement. This stream analyzes the Quran based on hermeneutic-historical approaches and believes in the fluidity of the meaning of each word or verse based on the historical-cultural conditions of the reader of the text. The basis of the general spirit is the basis of the hermeneutic-historical method, which has not been seriously disputed so far. This article, which was written with a documentary method and a descriptive-analytical approach, deals with two main criticisms in terms of the ineffectiveness of this basis in the interpretation of the verses of the Holy Quran and its hermeneutic presuppositions and its triple consequences in the process of interpretation. The consequences of this basis include the separation of the Holy Quran and the Sunnah, the inadequacy of the Sunnah in expressing the meanings of the verses of the Holy Quran, the belief in the historicity of the Quran, and the absence of an objective and stable understanding of the Holy Quran

کلیدواژه‌ها [English]

  • Holy Quran
  • Amina Wadud
  • General Spirit of the Quran
  • The Basis of Interpretation
  • Theological Interpretation
  • The Historicity of the Quran
  1. قرآن کریم.
  2. ابن‌عاشور، محمد بن طاهر، مقاصد الشریعه الاسلامیه، دارالنفایس، عمان: 1412 ق.
  3. اشرفی، امیررضا، مبانی تفسیری علامه طباطبایی در المیزان مبانی مرتبط با متن، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، قم: 1397.
  4. آزاد، علیرضا، «نگاهی به رویکرد هرمنوتیکی فضل الرحمان در تفسیر قرآن»، علوم قرآن و حدیث، ش 19، 1388.
  5. بابایی، علی‌اکبر، قواعد تفسیر قرآن، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم: چاپ دوم، 1395.
  6. بارلاس، اسماء، «بازخوانی متن مقدس از منظر یک زن تفسیر آمنه ودود از قرآن»، مهرداد عباسی و متینه‌سادات موسوی، پژوهش، ش 139، 1392.
  7. بیرامی، رقیه؛ صانعی‌پور، محمدحسن؛ کریمی‌بنادکوهی، محمود؛ مروجی، لیلا‌سادات، «از هرمنوتیک توحیدی تا پارادایم توحیدی؛ بررسی تطور روش‌شناسی آمنه ودود در فهم قرآن»، تفسیر و زبان قرآن، ش 12، 1397.
  8. حسینی، فاطمه، «نقدی بر کتاب قران و زن نگاشته آمنه ودود»، گلستان قرآن، ش 9، 1395.
  9. خندق آبادی، حسین، «متن گرایی تاریخی؛ نگاهی به روش تفسیری آمنه ودود با تمرکز بر تفسیر 34 سوره نساء»، سراج منیر، ش 18، 1394.
  10. دادسرشت، محمد؛ علوی‌مهر، حسین، «بررسی پیش‌فرض‌های علوم اجتماعی با تأکید بر قرآن»، سلسله منشورات کنگره بین‌المللی قرآن و علوم انسانی، مجموعه مقالات قرآن و جامعه شناسی، جلد اول، چاپ اول، مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی، قم: 1396.
  11. رجبی، محمود، روش تفسیر قرآن، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم: چاپ سوم، 1387.
  12. رضایی‌اصفهانی، محمدعلی، منطق تفسیر قرآن (2)، مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی، قم: چاپ چهارم، 1390.
  13. ــــــ، منطق تفسیر قرآن (1) مبانی و قواعد تفسیر قرآن، مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی، قم: چاپ سوم، 1392.
  14. ــــــ، منطق تفسیر قرآن (4) قرآن و علم، مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی، قم: 1393.
  15. ریاحی‌مهر، محمدباقر؛ کریم‌پورقراملکی، علی، «بررسی تعارض قرآن و علم از واقعیت تا توهم»، دوفصلنامه علمی قرآن و علم، سال پانزدهم، ش 28، 1400.
  16. زنداقطاعی، فاطمه، رئیسیان، غلامرضا، «آسیب‌شناسی اثبات تاریخ‌مندی قرآن در آثار نصر حامد ابوزید»، حسنا، ش 33، 1396.
  17. شفیعی، سعید، «رهیافت‌های تاریخی به تفسیر قرآن»، احسن الحدیث، ش 3، 1396.
  18. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، موسسه نشر اسلامی، قم: چاپ نهم، 1430 ق.
  19. عباسی، مهرداد، «رویکرد تاریخی فضل‌الرحمان به قرآن، بررسی توصیفی-تحلیلی»، تاریخ و تمدن اسلامی، ش 23، 1395.
  20. عرب‌صالحی، محمد، «مبانی تاریخ‌مندی قرآن و تحلیل و نقد مبنای وحی شناختی آن»، فلسفه دین، دوره 13، ش 4، 1395.
  21. علمی، جعفر، «بررسی و نقد نظریه فضل‌الرحمن در بازسازی اجتهاد در دین»، علوم سیاسی، سال 10، ش 37، 1386.
  22. علیمرادی، زهرا، «نقد دیدگاه گلدزیهر جامعیت و جهانی بودن قرآن کریم»، دوفصلنامه علمی قرآن‌پژوهی خاورشناسان، ش 30، 1400.
  23. فتاحی‌زاده، فتحیه؛ افسردیر، حسین، «ارزیابی و نقد مدخل جنسیت از دائره المعارف قرآن لیدن»، مطالعات زن و خانواده، دوره دوم، ش 2، 1393.
  24. قادری، محمدتقی، «کاوشی در مسئله زن و قرآن به شیوه هرمنوتیکی در کتاب آمنه ودود»، گلستان قرآن، ش 9، 1395.
  25. کرانت، رابرت؛ تریسی، دیوید، تاریخچه مکاتب تفسیری و هرمنوتیکی کتاب مقدس ترجمه و نقد و تحلیل با قرآن، ترجمه: ابوالفضل ساجدی، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه، تهران: 1385.
  26. مبلغی، احمد، فقه رسانه، دانشکده دین و رسانه دانشگاه صدا و سیما، قم: 1393.
  27. مصباح‌یزدی، محمدتقی، معارف قرآن (6) قرآن‌شناسی، موسسه امام خمینی، قم: 1389.
  28. موسوی خمینی، روح الله، کتاب البیع، مرکز حفظ و نشر آثار امام خمینی، تهران: 1379.
  29. نجارزادگان، فتح‌الله، بررسی تطبیقی مبانی تفسیر قرآن کریم در دیدگاه فریقین، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم: چاپ سوم ویراست دوم، 1391.
  30. نقیبی، سیدابوالقاسم، «مقاصد شریعت و جایگاه آن در استنباط حکم شرعی»، پژوهش های فقهی، دوره 13، ش 2، 1396.
  31. واعظی، احمد، درآمدی بر هرمنوتیک، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه، تهران: 1380.
  32. ودود، آمنه، قرآن و زن بازخوانی متن مقدس از منظر یک زن، ترجمه: پویا اعظم و معصومه آگاهی، حکمت، تهران: 1393.
دوره 17، شماره 32 - شماره پیاپی 32
دوفصلنامه علمی قرآن‌پژوهی خاورشناسان سال هفدهم، شماره 32، بهار و تابستان 1401ش
شهریور 1401
صفحه 95-118
  • تاریخ دریافت: 09 اسفند 1400
  • تاریخ بازنگری: 30 بهمن 1400
  • تاریخ پذیرش: 08 خرداد 1401