نیت‌خوانی مستشرقان بر اساس قصدگرایی اریک هرش

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه قرآن و مستشرقان جامعة المصطفی العامیة، قم؛

2 دانشجوی دکتری قرآن و مستشرقان جامعه المصطفی

چکیده

جایگاه قصدیت در هرمنوتیک، خوانش‌های متفاوتی را از متون پیش‌روی نهاده است. هرمنوتیک فلسفی آنرا نادیده گرفته و هرمنوت‌های کلاسیک به جهت اصالت دادن به مؤلف و فهم متون، آن را غنیمت شمرده‌اند. خاورشناسان بر اساس قصدیت سه دوره تبشیری، استعماری و علمی را پیموده‌اند که در تطابق با هرمنوت‌های کلاسیک مفری از اندیشه‌ای دگماتیستی، ناسیونالیستی و ناموجه خویش نخواهند داشت. نیت‌خوانی خاورشناسان بر اساس هرمنوتیک هرش از آن جهت ضرورت دارد که روش یا ابزاری به دست می‌دهد تا به نیت‌خوانی و آشکارسازی مقاصد آنها دست‌یافته و راه گریز و تفاسیر پلورالیستی و فراموشی تاریخی از آنها سلب شود و در جایگاه برین معاصر، وضعیت زیرین و عقیم تاریخی خویش را توجیه خردمندانه نکنند؛ چراکه جهت فهم متون در دیدگاه هرمنوتیکی هرش، نیت وقصد مؤلف بنیادین تلقی شده است که از آن به قصدگرایی تفسیر می‌شود. این پژوهش با روش توصیفی -تحلیلی نشان داده است که خوانش متون اسلام‌شناسانه غربیان بر اساس هرمنوتیک هرش چیزی جزء قصد بزرگ‌نمایی نقاط ضعف شرقیان، انحراف کشاندن سنت اصیل دینی اسلام، سلطه‌طلبی دینی و سیاسی، خودبرتری بینی نژادی و مذهبی، ابژه ساختن شرق در جهت سلطه همه‌جانبه و ... را هویدا نمی‌سازد. در مکتب علمی هرچند می‌توان با نظرات صائبی از جانب مستشرقان دست یافت؛ اما با رجوع و بهره‌گیری از منابع و روش‌های غیرمعتبر، انحراف‌های اسلام‌شناسی بسیاری را باعث شده‌اند که حتی با رجوع به روش‌های علمی مرسوم غربی نیز نمی‌توان توجیه منطقی و سرراستی از آنها ارائه داد. اهمیت بر جایگاه مؤلف در هرمنوتیک هرش نیز نشان می‌دهد که نمی‌توان بر قصد و نیت مستشرقان صحه گذاشت

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Reading the Intentions of Orientalists Based on Eric Hersh’s Intentionalism

نویسندگان [English]

  • Muhammad Hasan Zamani 1
  • abbas karimi 2
1 Associate Professor of the Quran and Orientalists Department, Al-Mustafa International University
2 Doctoral student of Quran and Orientalist Jamia Al-Mustafa
چکیده [English]

The position of intention in hermeneutics has led to different readings of the texts. Philosophical hermeneutics have ignored it and classical hermeneutics have taken advantage of it to give originality to the author and to understand the texts. Based on their intention, orientalists have been categorized in three periods of evangelism, colonialism, and scientism, and following classical hermeneutics, they will not escape from their dogmatic, nationalist, and unjustified thoughts. Reading the intentions of Orientalists based on Hersh’s hermeneutics is necessary because it provides a method or a tool to achieve the reading of their intentions and reveal their intentions, and they are deprived of evasion, pluralist interpretations, and historical forgetfulness, and in the position of the sublime contemporary, don’t justify their the underlying and sterile historical situation wisely; Because to understand texts in Hersh’s hermeneutic view, the author’s intention is considered fundamental, which is interpreted as intentionalism. This research has shown with a descriptive-analytical method that the reading of Islamic texts by Westerners based on Hersh’s hermeneutics is nothing other than the intention of exaggerating the weaknesses of Easterners, perverting the authentic religious tradition of Islam, religious and political hegemony, racial and religious superiority, objectification of the East in the direction of all-round domination and... . In the scientific school, however, it is possible to achieve with true opinions from the Orientalists; But by referring and using unreliable sources and methods, they have caused many deviations in Islamology, which even by referring to conventional western scientific methods, it is not possible to provide a logical and straightforward explanation of them. The importance of the author’s position in Hersh’s hermeneutics also indicates that the intention of the Orientalists cannot be confirmed

کلیدواژه‌ها [English]

  • Intentionalism
  • Hermeneutics
  • Edmund Hersh
  • Orientalism
  • Domination
  1. قرآن کریم، ترجمه: محمدعلی رضایی اصفهانی و جمعی از اساتید جامعة المصطفی، انتشارات المصطفی، قم: چاپ دوم، 1388.
  2. ابن‌ندیم بغدادی، محمد بن اسحاق، کتاب الفهرست، تحقیق: رضا تجدد، تهران: 1350 ش/1971 م.
  3. اعظمی، محمد مصطفی، منهج النقد عند المحدثین، نشأته و تاریخه، مکتبة الکوثر، عربستان: الطبعة الثالثة، 1410 ق.
  4. بدوی، عبدالرحمن، موسوعة المستشرقین، دارالعلم للملابین، بیروت: الطبعة الثالثة، 1993 م.
  5. پارت، رودی، الدراسات العربیة و الاسلامیّة فی الجامعات الألمانیة: المستشرقون الألمان منذ تیودور نولدکه، ترجمه: مصطفی ماهر، الهیئة المصریة العامة للکتاب (المرکز القوسی للترجمه)، القاهرة: 2011 م.
  6. دروش، فرانسوا، قرآن‌های عصر اموی، مقدمه‌ای در باب کهن ترین مصاحف، ترجمه: مرتضی کریمی‌نیا و آلا، وحیدنیا، انتشارات هرمس، تهران: 1394.
  7. رضایی هفتادر، حسن، «تحلیل و نقد آرای جان برتن درباره تدوین قرآن»، مطالعات قرآن و حدیث، سال دوم، شمارة اول، پاییز و زمستان 1387.
  8. رفیعی، محمدحسین، «پاره‌های اسلام‌شناسی (4) اسلام‌شناسی در غرب (1): بررسی آثار رابرت هویلند»، آینه پژوهش، شماره 148، مهر و آبان 1393.
  9. رفیعی، محمدحسین، «جریان‌شناسی سیره‌پژوهی در غرب، با تأکید بر مطالعات در باب اعتبار و وثاقت حدیث در سنت اسلامی»، مجله مطالعات تاریخ اسلام، سال پنجم، ش 19، 1392.
  10. سعید، عبدالله، درآمدی به قرآن، ترجمه: سعید شفیعی، انتشارات حکمت، تهران: 1397.
  11. شفیعی، سعید، مطالعات قرآنی معاصر در غرب، رویکردی انتقادی به جریان‌های تجدیدنظر طلب و شکاکیت نوین، موسسه انتشارات دانشگاه تهران، تهران: 1399.
  12. شولر، گریگور، شفاهی و مکتوب در نخستین سده‌های اسلامی، ترجمه: نصرت نیل‌ساز، حکمت، تهران: 1393.
  13. علوی، سیدحسین، جریان‌شناسی قرآن‌پژوهی مستشرقان در ایالات متحده آمریکا (با تأکید بر سیر تطور، رویکردها، مبانی و روش‌ها)، مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی، قم: 1401.
  14. کریمی‌نیا، مرتضی، سیره‌پژوهی در غرب، تدوین و ویرایش: مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، قم: 1386.
  15. گراهام ویلیام، «ملاحظاتی بر کتاب مطالعات قرآنی»، ترجمه: مرتضی کریمی‌نیا، آینه پژوهش، سال یازدهم، 1397، ش 65.
  16. محمد ناصر، محمد نسرین، میراث تعصب: شرق‌شناسان معاصر و پندارهای نادرست آنان دربارۀ قرآن، ترجمه: هدی شفیعی شکیب، مؤسسه مطالعاتی روابط اسلام و غرب، قم: 1392.
  17. نیل‌ساز، نصرت، «مروری بر کتاب قرآن در بستر تاریخی آن»، مجله نقد کتاب قرآن و حدیث، سال دوم شماره 5، 1395.
  18. نیل‌ساز، نصرت، «بررسی و نقد دیدگاه ونزبرو درباره تثبیت نهایی متن قرآن»، مقالات و بررسی‌ها، دفتر ۸۸، تابستان 1387.
دوره 17، شماره 32 - شماره پیاپی 32
دوفصلنامه علمی قرآن‌پژوهی خاورشناسان سال هفدهم، شماره 32، بهار و تابستان 1401ش
شهریور 1401
صفحه 49-70
  • تاریخ دریافت: 15 بهمن 1400
  • تاریخ بازنگری: 04 اسفند 1400
  • تاریخ پذیرش: 08 خرداد 1401