نقد شبهه مستشرقان درمورد خشونت در آیات جهاد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار و عضو هیئت علمی مجتمع آموزش عالی قرآن و حدیث، جامعة المصطفی ص العالمیة، قم

چکیده

جهاد یکی از فروع دین است که در مدینه واجب شده و قرآن کریم مسلمانان را بر آن توصیه کرده است. مستشرقان بدون توجه و تحلیل ماهیت و فلسفه و آثار آن قرآن را به همین علت کتاب خشونت و دین اسلام را دین شمشیر معرفی کرده‌اند. مسئله اصلی پژوهش این است که پاسخ­های مناسب به شبهه بعضی مستشرقان (ازجمله رئوون فایرستون، برنارد لوئیس، ریزوی فایزر، تئودور نولدکه و ...)، مبنی بر وجود خشونت در بابِ جهاد در اسلام چیست؟ روش این تحقیق، تحلیلی - توصیفی و انتقادی است. هدف پژوهش، ارائه پاسخ­های مناسب به شبهه فوق، با توجّه به اهداف دین اسلام و مفاهیم قرآنی است. یافته­های مهم پژوهش چنین گزارش می­شود. مقاصد دین اسلام بر اساس صلح و آرامش است و آیاتِ متعدّدی بر دعوت به صلح و نیز همزیستیِ مسالمت‌آمیز با ادیان دیگر و همچنین رحمت گسترده الاهی دلالت دارد. نمونه­های تاریخی همچون حضور سیزده ساله مسلمانان در مکّه و همچنین صلح حدیبیّه و فتح مکّه شاهدی بر مدّعاست نیز جنگ و جهاد در عصر پیامبر اسلامa همه جنبه دفاعی داشته است و همچنین، انواع تأثیر عنصر زمان و مکان در احکام جهاد نیز، صلح‌محوری را در حوزه جهاد، به اثبات می­رساند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Criticism of Orientalists’ Suspicions about Violence in the Verses of Jihad

نویسنده [English]

  • Hussain Alavi Mehr
چکیده [English]

Jihad is one of the branches of religion that became obligatory in Madinah and the Holy Quran recommended Muslims to it. Orientalists have introduced the book of violence and the religion of Islam as the religion of the sword without paying attention and analyzing the nature, philosophy and works of the Quran. The main problem of the research is that what are the appropriate answers to the doubt of some orientalists (including Revan Firestone, Bernard Lewis, Rizway Pfizer, Theodore Noldeke, etc.) regarding the existence of violence in the context of Jihad in Islam? The method of this research is analytical-descriptive and critical. The research aims to provide appropriate answers to the above question, taking into account the goals of the Islamic religion and Quranic concepts. The important findings of the research are reported as follows. The objectives of Islam are based on peace and tranquility, and numerous verses indicate the call for peace and peaceful coexistence with other religions, as well as divine-wide mercy. Historical examples such as the 13-year presence of Muslims in Mecca, as well as the peace of Hudaybiyah and the conquest of Mecca, are evidence of the claim that war and jihad in the era of the Prophet of Islam (PBUH) had all defensive aspects, and also the effects of time and place in the rulings of jihad prove peace-oriented in the field of Jihad

کلیدواژه‌ها [English]

  • Jihad and Orientalists
  • Quran and Jihad
  • Suspicion of Violence and Jihad
  • Peace
  1. قرآن کریم، ترجمه: ناصر مکارم‌شیرازی، دارالقرآن الکریم، قم: چاپ دوم، 1373 ش.
  2. ابن‌ابی‌حاتم، عبدالرحمن بن محمد، تفسیر القرآن العظیم، مکتبه نزار مصطفی الباز، ریاض: 1419 ق.
  3. ابن‌عاشور، محمد بن‌طاهر، التحریر و التنویر، مؤسسه التاریخ العربی، بیروت: 1420 ق.
  4. ابن‌عطیه، عبدالحق بن غالب، المحرر الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز، دار الکتب العلمیه، بیروت: 1422 ق.
  5. ابن‌منظور، محمد ابن مکرم، لسان العرب، دار صادر، بیروت: چاپ سوم، 1414 ق،
  6. ابن‌هشام، محمد بن اسحاق، سیرة النبی، مکتبه محمد علی صبیح، بیروت: 1383 ق،
  7. ابوالفتوح‌رازی، حسین بن علی، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، آستان قدس رضوی، مشهد: 1408 ق.
  8. ثعلبی، احمد بن محمد، الکشف و البیان، دار احیاء التراث العربی، بیروت: 1422 ق.
  9. حمیری، نشوان بن سعید، شمس العلوم، دارالفکر، دمشق: 1420 ق.
  10. خدوری، مجید، جنگ و صلح در قانون اسلام، انتشارات اطلاعات، تهران: 1388.
  11. خزائلی، محمد، احکام قرآن، سازمان چاپ و انتشارات جاویدان، قم: 1353.
  12. دروزة، محمدعزّه، سیرة الرسول صور مقتبسة من القرآن الکریم و تحلیلات و دراسات قرآنیه، چاپخانه عیسی البابی الحلبی و شرکاء، بیروت: چاپ دوم، 1384 ق.
  13. راوندی، قطب‌الدین، سعید بن عبدالله، فقه القرآن، انتشارات کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، قم: 1404 ق.
  14. رشیدرضا، محمد، تفسیر القرآن الحکیم (المنار)، دارالکتب العلمیه، بیروت: 1999 م.
  15. زمانی، محمدحسن، مستشرقان و قرآن: نقد و بررسی آراء مستشرقان درباره قرآن، بوستان کتاب، قم: 1389.
  16. زمخشری، محمود بن عمر، الکشاف عن غوامض التنزیل و عیون الاقاویل فی وجوه التأویل، دارالکتاب العربی، بیروت: 1407 ق.
  17. زهرالدین، صالح، الاسلام و الاستشراق، دارالندوة، لبنان، 1413.
  18. سعید، ادوارد، شرق‌شناسی، ترجمه: عبدالرحیم گواهی، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران: 1377.
  19. شریف رضی، محمد بن حسین، نهج‌البلاغه با ترجمه گویا و شرح فشرده، زیرنظر مکارم ‌شیرازی‌، ناصر، به‌قلم محمدجعفر امامی‌، محمدرضا آشتیانی‌، مدرسه الامام علی‌بن‌ابی‌طالب‌g، قم‌: 1377- 1378.
  20. شعراوی‌، محمد متولی، تفسیر الشعراوی، اخبار الیوم اداره الکتب و المکتبات، بیروت: 1991 م.
  21. شلتوت، محمود، القرآن و القتال، مجمع البحوث الاسلامیه، مصر: 1948 م.
  22. صادقی‌تهرانی، محمد، الفرقان فی تفسیر القرآن، فرهنگ اسلامی، قم: 1406 ق.
  23. طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، مؤسسه الاعلمی، بیروت: 1390 ق.
  24. طبرانی، سلیمان بن احمد، التفسیر الکبیر: تفسیر القرآن العظیم (الطبرانی)، دارالکتاب الثقافی، اردن: 2008 م.
  25. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیرالقرآن، دار احیاء التراث العربی، بیروت: 1379 ق.
  26. طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، سروش، تهران: 1376.
  27. طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، دار احیاء التراث العربی، بیروت: بی‌تا.
  28. طیاره، عفیف عبدالفتاح، روح الدین الاسلامی، طریق لبحدیده، بیروت: 1966 م.
  29. عبدالحلیم محمود، علی، التربیه الجهادیه، بی­جا: 1424 ق.
  30. فاضل مقداد، مقداد بن عبدالله، کنزالعرفان فی فقه القرآن، مرتضوی، تهران: 1373.
  31. قرشی‌بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، دارالکتب الاسلامیه، تهران: 1376.
  32. قمی، شیخ عباس، مفاتیح الجنان، انتشارات اسلامی، تهران: 1369.
  33. کاشانی، ملا فتح‌الله، منهج الصادقین فی الزام المخالفین، کتاب­فروشی اسلامیه، تهران: 1344.
  34. گلدزیهر، ایگناتس، العقیدة و الشریعة فی الاسلام، دارالرائد العربی، بیروت: 1946 م.
  35. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، مؤسسه­ الوفاء، بیروت: 1404 ق.
  36. مکارم شیرازی، ناصر و همکاران، تفسیر نمونه، دارالکتب الاسلامیه، تهران: 1373.
  37. مکارم‌شیرازی، ناصر، آیین رحمت، مدرسه امام علی بن ابی‌طالبg، قم: 1385.
  38. مکّی، حسن، جهاد الامه، دار العلم للملایین، بیروت: 1416 ق.
  39. نیشابوری، محمود بن ابوالحسن، ایجاز البیان عن معانی القرآن، دار الغرب الاسلامی، بیروت: 1415 ق.
  40. واقدی، محمد بن عمر، المغازی، اعلمی، بیروت: بی­تا.

 

دوره 17، شماره 32 - شماره پیاپی 32
دوفصلنامه علمی قرآن‌پژوهی خاورشناسان سال هفدهم، شماره 32، بهار و تابستان 1401ش
شهریور 1401
صفحه 25-48
  • تاریخ دریافت: 04 بهمن 1401
  • تاریخ بازنگری: 21 اردیبهشت 1401
  • تاریخ پذیرش: 08 خرداد 1401