نقد گرایش اجتماعی تفسیر معاصرانه قرآن کریم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم

2 دانش آموخته دکتری رشته تفسیر تطبیقی جامعه المصطفی العالیمه

چکیده

«تفسیر معاصرانه قرآن کریم»، یکی از جدیدترین تحقیقات قرآنی در غرب است که با عنوان «The study Quran» در سال 2015 در سان‌فرانسیسکو، با سرویراستاری دکتر سید حسین نصر به چاپ رسید. با توجه به اینکه این تفسیر در جهان غرب نگارش یافته است، ضرورت نقد و بررسی آن و توجه به روش تفسیری مورداستفاده در این تفسیر حائز اهمیت است. با اینکه عنوان ترجمه این تفسیر، «تفسیر معاصرانه قرآن کریم» است؛ اما نمی‌توان این تفسیر را تفسیری عصری و روزآمد از قرآن کریم دانست. این تحقیق با استفاده از منابع کتاب‌خانه‌ای و به‌صورت توصیفی ـ تحلیلی درصدد بررسی روش‌شناسانه این تفسیر است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد: این تفسیر با استفاده از روش سنت‌گرایانه به نقل‌قول‌های مفسران متقدم فریقین پرداخته است. مهمترین شاخصه‌های تفسیر اجتماعی قرآن که عبارت‌اند از: توجه به آیات قرآن درصدد حل مسائل اجتماعی، تطبیق آموزه‌های قرآنی و پاسخ درخور برای رفع شبهات اجتماعی، توجه به آموزه‌های تربیتی قرآن، استفاده از بیانی رسا و همه‌فهم، توجه به عقل‌گرایی، توجه به علوم قطعی در تفسیر آیات قرآن، پرهیز از پرداختن به تفسیر مبهمات قرآن، پرهیز از طرح گسترده بحث‌های کلامی، ادبی، فقهی و اختلاف قرائات، پرهیز از ورود روایات جعلی و اسرائیلیات؛ این تفسیر فقط به سه شاخصه: استفاده از بیانی رسا و همه‌فهم، پرهیز از پرداختن به تفسیر مبهمات قرآن و پرهیز از طرح گسترده بحث‌های کلامی، ادبی، فقهی و اختلاف قرائات پایبند بوده است. ازاین‌رو، چنین تفسیری با رویکرد سنت‌گرایانه برخلاف عنوان معاصرانه، باعث مهجوریت قرآن در جهان غرب شده و مانع از رسیدن آموزه‌های تربیتی، هدایتی و اجتماعی قرآن به گوش شیفتگان قرآن در جهان غرب می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Critique of Social tendency of “The Contemporary Interpretation of the Holy Quran” [= “The Study Quran”]

نویسندگان [English]

  • Ali Asghar SHOAEY 1
  • Ali Akbar Farahi Bakhshayish 2
1 Assistant Professor of Holy Quran University of Science and Education
2 Graduated of PhD of Comparative interpretation Al-Mustafa interpratation university
چکیده [English]

“The Contemporary Interpretation of the Holy Quran” [= “The Study Quran”] is one of the latest Quranic researches in the West, entitled “The Study Quran” was published in 2015 in San Francisco, under the editorship of Dr. Seyyed Hossein Nasr. Given that this interpretation has been written in the Western world, it is important to critique it and pay attention to the interpretive method of this exegesis. Although the title of the translation of this commentary is “The Contemporary Interpretation of the Holy Quran”; but this interpretation cannot be considered as a modern and up-to-date commentary on the Holy Quran. This research uses library resources [= desk research] and descriptively-analytically to examine the methodology of this interpretation. The results of the research indicate that this exegesis has used the traditionalist [= Perennial Philosophical] method to cite the quotations of the earlier commentators of the two major Islamic sects [of Shia and Sunni]. The most important characteristics of social interpretation of the Quran are: paying attention to the verses of the Quran to solve social problems, applying Quranic teachings and appropriate answers to eliminate the social doubts, paying attention to the pedagogical teachings of the Quran, using a clear and all-understandable expression, paying attention to rationalism, paying attention to authentic sciences in interpreting the verses of the Quran, refraining from interpreting the ambiguities [mubhamat] of the Quran, avoiding the wide range of theological, literary, jurisprudential debates and differences in recitations [qira’at], avoiding the forged narrations and Israelites; This exegesis has adhered to only three characteristics i.e. using a clear and all-understandable expression, avoiding the interpreting the ambiguities [mubhamat] of the Quran, and voiding the wide range of theological, literary, jurisprudential debates and differences in recitations [qira’at]. Hence, such an interpretation with a traditionalist [= Perennial Philosophical] approach, contrary to the title of “contemporary”, causes the neglecting of the Quran in the Western world and prevents the pedagogical, guiding, and social teachings of the Quran from the lovers of Quran in the Western world.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Quran
  • Interpretation
  • Interpretive Method
  • Interpretive Tendencies
  • Social Interpretation
  • Contemporary Interpretation
  • Seyyed Hossein Nasr
  1. ترجمه قرآن کریم، محمدعلی رضایی اصفهانی و جمعی از اساتید جامعة المصطفی، ترجمه و نشر المصطفی، قم: چاپ دوم، 1388.
  2. ابوشبهه، محمد بن محمد، اسرائیلیات و الموضوعات فی کتب التفسیر، مکتبة السنة، قاهرة: 1408 ق.
  3. ایازی، سید محمدعلی، المفسرون حیاتهم و منهجهم، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران: 1414 ق.
  4. ــــــ، قرآن و تفسیر عصری، فرهنگ اسلامی، تهران: ۱۳۷۶ ش.
  5. خزائلی‌، محمد، اعلام قرآن، امیرکبیر، تهران: 1371.
  6. ذهبی، محمدحسین، الاسرائیلیات فی التفسیر و الحدیث، مکتبه وهبه، قاهره: 1411 ق.
  7. ــــــ، التفسیر و المفسرون، دارالکتب الحدیثة، بیروت: الطبعة الثانیة، ۱۳۹۶ ق.
  8. رشید رضا، محمد، تفسیر القرآن الحکیم الشهیر بتفسیر المنار، دارالمعرفة، بیروت: الطبعة الثانیة، بی‌تا.
  9. رضایی اصفهانی، محمدعلی، روش‌ها و گرایش‌های تفسیری قرآن، انتشارات مرکز جهانی علوم اسلامی، قم: ۱۳۸۲.
  10. رضایی اصفهانی، محمدعلی؛ حسینی رامشه، سید سعید، بررسی تفاسیر تربیتی معاصر، مجله قرآن و علم، دوره ۱۳، شماره ۲۴، 1398.
  11. رومی، فهد بن عبدالرحمن بن سلیمان، منهاج المدرسة العقلیة الحدیثة فی التفسیر، موسسة الرسالة، بیروت: 1407 ق.
  12. زیلان، موریس، شرح‌حال، احوال و آثار دکتر سید حسین نصر، در: نصر، سید حسین، سنت عقلانی اسلامی در ایران، ترجمه: سعید دهفانی، قصیده سرا، تهران: ۱۳۸۳ ش.
  13. سید قطب، فی ظلال القرآن، دار الشروق، القاهرة/ بیروت: 1412 ق.
  14. سیوطی، جلال‌الدین، الاتقان فی علوم القرآن، دار ابن کثیر، دمشق: 1420 ق.
  15. شرقاوى، عفت، الفکر الدینى فی مواجهة العصر (اتجاهات التفسیر فی مصر فى العصر الحدیث)، دار العوده، بیروت: الطبعة الثالثة، 1979 م.
  16. شلتوت، محمود، تفسیر القرآن الکریم، دار الشروق، قاهره: 1408 ق.
  17. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، دفتر انتشارات اسلامى جامعه مدرسین، قم: 1417 ق.
  18. عبده، محمد، تفسیر القرآن الکریم: جزء عم، الجمعیة الخیریة الاسلامیه، مصر: الطبعة الثالثه، ۱۳۴۱ ه.
  19. علوی‌مهر، حسین، آشنایى با تاریخ تفسیر و مفسران‏، مرکز جهانی علوم اسلامی، قم: ۱۳۸۴.
  20. فضل‌الله، سید محمدحسین، تفسیر من وحی القرآن، دار الملاک للطباعة و النشر، بیروت: 1419 ق.
  21. مدرسی، سید محمدتقی، من هدی القرآن، دار محبی الحسین، تهران: 1419 ق.
  22. مراغی، احمد مصطفی، تفسیر المراغی، دار احیاء التراث العربی، بیروت: بی‌تا.
  23. معرفت، محمدهادی، تفسیر و مفسران، انتشارات التمهید، قم: ۱۳۷۳ ش.
  24. مغنیه، محمدجواد، التفسیر الکاشف، دارالکتاب الاسلامی، قم: 1424.
  25. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، دارالکتب الاسلامیه، تهران: ۱۳۷۴.
  26. نصر، سید حسین، در جست‌وجوی امر قدسی؛ گفت‌و‌گوی رامین جهانبگلو با سید حسین نصر، ترجمه: سید مصطفی شهدآیینی، نشر نی، تهران: چاپ دوم، ۱۳۸۵ ش.
  27. نصر، سید حسین، تفسیر معاصرانه قرآن کریم، ترجمه: انشالله رحمتی، انتشارات سوفیا، تهران: 1399.
دوره 16، شماره 30
سال شانزدهم، شماره 30،بهار و تابستان 1400 ش
شهریور 1400
صفحه 82-107
  • تاریخ دریافت: 16 فروردین 1400
  • تاریخ بازنگری: 25 شهریور 1400
  • تاریخ پذیرش: 04 تیر 1400