بررسی روش‌شناختی «تفسیر معاصرانه قرآن کریم»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استاد جامعه المصطفی العالمیه ، قم ، ایران

چکیده

چکیده: جریان مطالعات قرآنی مستشرقان از قرن دوازده میلادی به بعد سه دوره مشخص داشته است که دوره اول به انتقاد از قرآن بود و دوره دوم مطالعات قرآنی همراه حرکت استعماری و تبشیری گردید و در دوره سوم نقاب علمی به چهره زد، یکی از آثار دوره سوم کتاب «تفسیر معاصرانه قرآن کریم» (The study Quran) در سال‌های اخیر به قلم چند نفر از مستشرقان آمریکایی و با سرویراستاری دکتر سید حسین نصر در هشت جلد شکل گرفت که جلد اول آن (شامل سوره حمد، بقره، آل عمران) به فارسی ترجمه و منتشر شد.
در این نوشتار به نقد روش‌شناختی این اثر پرداخته شده است. نخست نقاط قوت این اثر از جمله: زبان انگلیسی اصیل و ترجمه روان آن و دفاع از وحیانیت قرآن بیان شده سپس به نقد مبانی، روش تفسیری و رویکرد عرفانی و نیز مواضع نویسندگان در مورد پلورالیسم دینی، کم رنگ کردن آیات مخالف یهود و مسیحیت، و نیز کمرنگ سازی آیات اهل بیت، دیدگاه شیعه و اعجاز قرآن پرداخته شده است. و در نهایت این کتاب را موجب مهجوریت قرآن در عصر حاضر بویژه در جوامع غربی دانسته شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Methodological Study of “The Contemporary Interpretation of the Holy Quran” [“The Study Quran”]

نویسنده [English]

  • Mohammad Ali Rezaee Isfahani
Full Professor of Al-Mustafa international university
چکیده [English]

The Orientalists’ movement of Quranic studies from the 12th century onwards has had three distinct periods; the first concentrated on the critique of the Quran, the second one accompanied by a colonial and evangelical movements, and the third had a scientific mask. “The Contemporary Interpretation of the Holy Quran” (The Study Quran) in recent years by several American orientalists and edited by Dr. Seyyed Hossein Nasr in eight volumes as the first volume (including Surah Hamad, Baqarah, A’le-Imran) has been translated into Persian and published is included in the third category.
The methodological critique of this work is discussed in this article. First, the strengths of this work, including: the original English language [not translation] and its fluent translation and defense of the revelation of the Quran, are expressed here, then dealt to criticize the principles, interpretive method and mystical approach, as well as the authors’ positions on religious pluralism, diluting verses against Judaism and Christianity and darkening the verses of Ahl al-Bayt (A.S), the Shiite view and the miracle of the Quran. Finally, this book has been considered as the cause of the abandonment of the Quran in the current era, especially in Western societiesIn this article, the methodological critique of this work is discussed. First, the strengths of this work, including: the original English language and its fluent translation and defense of the revelation of the Qur'an, are expressed, then criticizing the principles, interpretive method and mystical approach, as well as the authors' positions on religious pluralism, diluting verses against Judaism and Christianity. Also, the verses of Ahl al-Bayt, the Shiite view and the miracle of the Qur'an have been diminished. Finally, this book has been considered as the cause of the abandonment of the Qur'an in the present age, especially in Western societies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Quran
  • Orientalists
  • Interpretation
  • Contemporary
  • Seyyed Hossein Nasr
  1. ترجمه قرآن کریم، محمدعلی رضایی اصفهانی و همکاران، انتشارات جامعه المصطفیJ العالمیه، قم: 1388ش.
  2. ابن شهر آشوب مازندرانی، محمد بن علی، مناقب آل أبی طالب، مؤسسه ا نتشارات علامه، قم: 1379 ق.
  3. ابن‌طاووس، علی ‌بن ‌موسی، سعد السعود، انتشارات احسن الحدیث،  تهران: 1386ش.
  4. ابن‌عربی، محى‌الدین، مشاهد الأسرار القدسیة و مطالع الأنوار الإلهیة، دارالکتب العلمیة، بیروت: 2009م.
  5. آملی، حیدر بن علی، تفسیر المحیط الأعظم و البحر الخضم فی تأویل کتاب الله العزیز المحکم، محقق: محسن موسوی تبریزی، ناشر نور علی نور، قم، 1422.
  6. ــــــ، جامع الاسرار و منبع الانوار، مرکز انتشارات علمی و فرهنگی، تهران: ۱۳۶۷ش.
  7. ــــــ، فصوص الحکم شرح نص النصوص، ناشر توس، تهران: 1367ش.
  8. آملی، محمد بن محمود، نفائس الفنون فی عرائس العیون، انتشارات اسلامیه، تهران: 1381ش.
  9. بحرانی، هاشم ‌بن ‌سلیمان، عاملی نباطی فتونی، ابوالحسن ابن محمد طاهر، تفسیر روایی البرهان: مرآت الانوار و مشکات الاسرار، مترجمان: صادق خورشا، رضا ناظمیان، علی گنجیان، نهاد کتابخانه‌های عمومی سراسر کشور، کتاب صبح، 1389ش.
  10. البرسی، حافظ رجب، مشارق الانوار الیقین فی اسرار امیرالمومنینg، موسسه الأعلمی للمطبوعات، بیروت: بی‌تا.
  11. بوکای، موریس، مقایسه‌ای میان تورات، و انجیل، قرآن و علم، ترجمه: ذبیح الله دبیر، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران: چاپ چهارم، 1368 ش.
  12. ترمذی، محمدبن ‌عیسی، ترجمه فارسی الجامع الصحیح و هو سنن الترمذی، مترجم: محمدرضا رخشانی، موسسه انتشاراتی حسینی‌اصل، 1397ش.
  13. الراجی، ابوسالم محمد بن طلحه، درّ المنتظم فی سرّ الاعظم، بی‌جا: بی‌تا.
  14. رشید رضا، محمد، تفسیر القرآن الحکیم (تفسیر المنار)، انتشارات الهیئة المصریة العامة للکتاب، قاهره:1990 م.
  15. رضایی‌اصفهانی،محمدعلی، منطق تفسیر قرآن 2 (روش‌ها و گرایش‌های تفسیری قرآن)، مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفیJ، قم: 1396ش.
  16. ــــــ، «بررسی دائرة‌المعارف قرآن لیدن»، قرآن‌پژوهی خاورشناسان، ش 1، پاییز و زمستان ۱۳۸۵.
  17. ــــــ، علوم قرآن 2: ( اعجاز قرآن در علوم طبیعی و انسانی)، انتشارات المصطفی، قم، 1392.
  18. ــــــ، سید مهدی اعتصامی، «بررسی دائرة‌المعارف قرآن اولیور لیمن»، مجله قرآن‌پژوهی خاورشناسان، ش 7، پاییز و زمستان 1388.
  19. زمانی، محمدحسن، «دوره‌های استشراق»، مجله قرآن‌پژوهی خاورشناسان، ش دوم، بهار و تابستان 1386.
  20. ــــــ و فردریش شفر، استفان، «بررسی تفسیر قرآن به زبان آلمانی اثر پروفسور عادل تئودر خوری» مجله قرآن‌پژوهی خاورشناسان، ش 15، 1392
  21. شبّر، سید عبدالله، مصابیح الأنوار فی حل مشکلات الأخبار، ناشر بصیرتی، قم: بی‌تا.
  22. طباطبائی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، مترجم: سید محمدباقر موسوی‌ همدانی، موسسه‌ انتشارات‌ امیرکبیر و  بنیاد علمی فکری علامه طباطبایی و مرکز نشر فرهنگی رجاء، تهران: 1378ش.
  23. غزالی، محمد بن ‌محمد، احیاء علوم الدین، مترجم: موید‌الدین ‌محمد خوارزمی، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، تهران: 1390.
  24. فاکر میبدی، محمد، قواعد التفسیر لدی الشیعة والسنة، مرکز التحقیقات والدراسات العلمیة التابع للمجمع العالمی للتقریب بین المذاهب، قم: 1428 ق / 2007 م.
  25. قرطبی، ابوعبداللّه محمد بن احمد انصاری، تفسیر قُرطُبی، انتشارات دار الفکر بیروت: 1418ق.
  26. القشیری، ابوالقاسم عبدالکریم، نحوالقلوب، بی‌جا: بی‌تا.
  27. قمى‌، قاضى سعید، شرح توحید الصدوق‌، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى‌، تهران، 1415 ق‌.
  28. م‍ت‍ق‍ی هندی‌، ع‍ل‍ی‌ ب‍ن‌ ح‍س‍ام‌ال‍دی‍ن‌، ک‍ن‍ز ‌ال‍ع‍م‍ال‌ ف‍ی‌ س‍ن‍ن ‌‌الاق‍وال‌ و ‌الاف‍ع‍ال‌، م‍وس‍س‍ه‌ ال‍رس‍ال‍ه‌‏‫، بی‍روت‌: ۱۴۱۳ق‌.
  29. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمةاالطهارD، انتشارات داراحیاء التراث العربی، بیروت، لبنان: 1983م.
  30. معرفت، محمدهادی، التفسیر و المفسرون فی ثوبه القشیب، تنقیح: قاسم نوری، الجامعه الرضویه للعلوم الاسلامیه، مشهد: 1387.
  31. مؤدب، رضا، مبانی تفسیر قرآن، انتشارات دانشگاه قم، قم: 1389ش.
  32. نصر، سید حسین و دیگران، تفسیر معاصرانه قرآن کریم، مترجم: ان شاالله رحمتی،  انتشارات سوفیا، تهران: 1399.
  33. نیشابوری خرگوشی، ابوسعد عبدالملک، تهذیب الاسرار فی اصول التصوف، دار الکتب العلمیه، بیروت: 1971م
دوره 16، شماره 30
سال شانزدهم، شماره 30،بهار و تابستان 1400 ش
شهریور 1400
صفحه 9-30
  • تاریخ دریافت: 27 فروردین 1400
  • تاریخ بازنگری: 27 اردیبهشت 1400
  • تاریخ پذیرش: 28 خرداد 1400