تأثیر مبانی قرآن‌پژوهی خاورشناسان بر پژوهش‌های اسلامی پاکستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته رشته قرآن ومستشرقان، مجتمع آموزش عالی قرآن و حدیث، جامعة المصطفی العالمیة، کشور پاکستان (نویسنده مسئول)

2 دانشیار و عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع)،تهران، ایران

10.22034/jqopv.2024.9434

چکیده

بررسی و تحلیل مبانى و پیش‌فرض‌های قرآن‌پژوهان مسلمان پاکستان با رویکرد استشراقی با توجه به جمعیت و جایگاه مسلمانان این کشور، یکی از مهم‌ترین و ضروری‌ترین مباحث در حوزه مطالعات قرآنى است. ازاین‌رو پژوهش حاضر تلاش دارد که مبانی و آرا مستشرقان راجع به قرآن کریم را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و صحت و سقم آنها را در ترازوی نقد قرار دهد. اهمیت و کاربردی بودن مسئله موجب شد که پژوهشگران با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی و با بهره‌گیری از آیات وحیانی قرآن و اقوال مفسران، مبانی قرآن‌پژوهی مستشرقان و تأثیر آن بر مطالعات اسلامی پاکستان را مورد تبیین و تحلیل قرار دهند. یافته‌ها و رهاوردهای پژوهش نشان می‌دهد که مهم‌ترین و اساسی‌ترین مبانى مستشرقان در اسلام‌شناسی به‌طور عام و مطالعات قرآنى، به‌طور خاص موارد ذیل است: تشکیک وحیانى‌بودن قرآن یا همان بشرى‌بودن آن، تأویل‌های علمی معجزات قرآنی، اسلام دین قومی خاص و یا احکام اسلامی برای زمان خاص، معتبر ندانستن روایات اسلامی دربارۀ تاریخ اسلام و قرآن. بدیهی است که مبانی یادشده دیدگاه‌ها و موضع‌گیری‌ها و دست‌آوردهای مستشرقان را به‌شدت تحت تأثیر قرار داده و پیامدها و تبعات خویش را در مطالعات قرآنی پاکستان می‌گذارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Examining the Foundations of Orientalist Quranic Studies and Their Impact on Islamic and Quranic Studies in Islamic Societies (with Emphasis on the Subcontinent - Pakistan)

نویسندگان [English]

  • Mohammad Askari 1
  • Mahmoud Karimi 2
1 . PhD in the Field of Quran and Orientalism, Quran and Hadith Higher Education Complex, Al-Mustafa International University. (Pakistan) (Corresponding Author):
2 .Associate Professor and Faculty Member of Imam Sadiq University (AS), Tehran, Iran
چکیده [English]

Examining and analyzing the foundations and presuppositions of Pakistani Muslim Quranic scholars through an Orientalist lens, given the significant population and status of Muslims in Pakistan, constitutes a critical and essential discourse in the field of Quranic studies. Consequently, this study endeavors to scrutinize the foundational views of Orientalists concerning the Holy Quran and to critically assess their accuracy and validity. The importance and relevance of this topic motivated researchers to employ a descriptive-analytical approach, utilizing Quranic revelations and the exegeses of interpreters, to elucidate and critique the foundations of Orientalist Quranic studies and their impact on Islamic scholarship in Pakistan. The research findings reveal that the most significant and fundamental premises of Orientalists in Islamic studies, particularly in Quranic studies, include: questioning the divine nature of the Quran or proposing its human origin, providing scientific interpretations of Quranic miracles, viewing Islam as a religion confined to a specific ethnic group, perceiving Islamic rulings as pertinent only to a particular historical period, and invalidating Islamic narrations concerning the history of Islam and the Quran. These aforementeioned foundations of Orientalists have a substantial influence on their views, perspectives, positions, and conclusions and have profound implications for Quranic studies in Pakistan.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Quran
  • Orientalism
  • Pakistan
  • Quranic Studies
  • Orientalists
  • Islamic Studies

مراجع

  1. قرآن کریم، ترجمه: محمدعلی رضایی اصفهانی و جمعی از اساتید جامعة المصطفی، المصطفی، قم: چاپ دوم، 1388.
  2. ابن‌هشام، عبد‌الملک، سیرة النبی، ناشر، دار الجیل بیروت: ۱۴۱۱.
  3. اصلاحی، شرف‌الدین، مستشرقین، استشراق اور اسلام، معارف دار المصنّفین اعظم گڑه: ۱۹۸۶.
  4. اقبال، مظفر، مطالعات آکادمیک مستشرقان در مورد قرآن، قرآن‌پژوهی خاورشناسان، شماره7، 1388.
  5. اکرم، محمد، استشراق، شعبه اردو دائره‌معارف اسلامیه پنجاب یونیورسٹی لاهور: ۲۰۰۲.
  6. امیرعلی، سید، روح اسلام، مترجم: محمدهادی حسین، اداره ثقافت اسلامیه، لاهور: 1992.
  7. امین، احمد، زعما الاصلاح فی العصر الحدیث، قاهره: 1948.
  8. پرویز غلام احمد، مطالب الفرقان، اداره طلوع اسلام، لاهور: 1981.
  9. ٹ،سیڈبلیو، سرسید فکر اسلامی‌کی تعبیر نو (مترجمین، قاضی افضل/اکرام چغتائی) القمرانٹرپرائزز، لاهور: 1998.
  10. ثانی، محمد، رسول اکرم اور رواداری، فضلی سنز لمیٹڈ، کراچی: ۱۹۹۸.
  11. ثناوٴالله، قرآن کے بارے میں مستشرقین کے نظریات اور چند اعتراضات کا تنقیدی جائزه، القلم، ۲۰۰۹.
  12. چارلس سی ادم، اسلام اور تحریک تجدد (مترجم، سالک)، مجلس ترقی ادب، لاهور: 2002.
  13. حالی، مولانا الطاف حسین، حیات جاوید، هجره انٹرنیشنل، لاهور: 1984.
  14. حامدی، خلیل احمد، نظام اسلام مشاهیر اسلام کی نظر مین، اسلامیک پبلیشکنز، لاهور: 1963م.
  15. دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، دانشگاه تهران، چاپ دوم، تهران: 1377ش.
  16. دهلوی، شاه ولی‌الله، حجة البالغة، دارالمعرفة، بیروت: طبع ۲، ۲۰۰۴.
  17. رشیدرضا، محمد، تفسیر المنار، بی‌نا، قاهره: 1375.
  18. زمانی، محمدحسن، مستشرقان و قرآن، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، 1385 ش.
  19. زمانی، محمدحسن، مفهوم‌شناسی، تاریخچه و دوره‌های استشراق، مجله قرآن‌پژوهی خاور شناسان، شماره5، 1385.
  20. سباعی، مصطفی، الاستشراق والمستشرقون مالهم و علیهم، ‌المکتب الاسلامی، بیروت: 1405.
  21. السباعی، مصطفی، الاسلام والمستشرقون، مترجم: سلمان شمسی ندوی، اداره اسلامیات، لاهور۱۹۷۱.
  22. سرسید احمدخان، تفسیر القرآن مع اصول تفسیر، دوست ایسوسی ایٹس، لاهور: 1995.
  23. سعید، ادوارد، شرق‌شناسی، مترجم، مقتدره قومی زبان، پاکستان: ۲۰۰۵.
  24. سعیدی‌روشن، محمدباقر، تحلیل زبان قرآن و روش‌شناسی فهم آن،‌ پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه، قم: 1383.
  25. سوبان و راؤ، مولوی چراغ‌علی کی تفسیری آراء کا اختصاصی مطالعه، ایکتا اسلامیکا، جنوری و جون 2020.
  26. سید عبدالله، سرسید... اردو نثر کا فنی و فکری جائزه، مقتدره قومی زبان، اسلام‌آباد: 1994.
  27. شبلی اکیڈمی، اعظم گڑه، اسلام اور مستشرقین، دارالمصنّفین، هند: بی‌تا.
  28. شریف، میان محمد، تاریخ فلسفه در اسلام، مرکز نشر دانشگاهی، تهران: 1370.
  29. صدرالدین، قادیانی، براهین احمدیه، بی‌نا، بی‌جا: ۱۳۲۷ش.
  30. طن‍طاوی‌ب‍ن‌ج‍وه‍ری، الجواهر فی تفسیر القرآن الکریم، به کوشش احمد سعدعلی، مؤسسة مصطفی بابی حلبی، قاهره: 1355ق.
  31. عبدالحق، دی اسٹینڈرڈ انگلش اردو ڈکشنری، انجمن اردو پریس، دکن: ۱۹۳۷.
  32. عبدالرزاق، علی، الاسلام و اصول الحکم، قاهره: 1925.
  33. عبده، محمد، تفسیر سوره العصر، بی‌نا، قاهره: 1926.
  34. علوی، سیدحسین؛ محمدی، محمدحسین، تحلیل جریان‌های اصلی قرآن پژوهی مستشرقان معاصر (با تاکید بر آمریکا)، مجله قرآن‌پژوهی خاور شناسان، شماره34، 1402.
  35. فاکرمیبدى، محمد، مبانى تفسیر روایى، فرهنگ و اندیشه اسلامی، قم: 1391.
  36. قاسم، امین، تحریر المرأة، بی‌جا، قاهره: 1899.
  37. لاهوری، محمدعلی، بیان القرآن، احمدیه انجمن اشاعت اسلام، لاهور: 1377 ه.ق.
  38. محمد علیم، علوم الحدیث فنی فکری تاریخی مطالعه، اداره نشریات، لاهور: 2009م.
  39. محمداکرام شیخ، موجِ کوثر، اداره ثقافت اسلامیه، لاهور: 1992.
  40. معلوف، لویس، المنجد فی اللغة والاعلام، طبع 23، المکتبة الشرقیة، بیروت: 2003 م.
  41. مودب، سیدرضا، مبانی تفسیر قرآن، انتشارات دانشگاه قم، 1389.
  42. میرٹهی، مولانا بدر عالم، ترجمان السنة، مکتبه رحمانیه اردو بازار، لاهور: بی‌تا.
  43. نثار احمد، مستشرقین اور مطالعه سیرت، نقوش اداره فروغ اردو، لاهور: ۱۹۸۵.
  44. ندوی، ابوالحسن علی، الاسلامیات بین کتابات المستشرقین، موٴسسة الرسالة، بیروت: ۱۹۸۶.
  45. ندوی، ابوالحسن علی، قادیانیت: مطالعه و جائزه، مجلس نشریات اسلام، کراچی: 1981.
  46. هاشمی، عبدالقدوس، ماهنامه فکر و نظر، اسلام‌اباد: ۱۹۶۹.
  47. الهی‌ظهیر، احسان، القادیانیه دراسات و تحلیل، ادارة ترجمان السنة، لاهور: 1395ق.
  48. هیکل، محمدحسنین، حیاة محمد، مکتبة نهضة المصریه، القاهره: ۱۹۷۴.
  49. Armstrong, H.G, “The GrayWolf”, New York, capricon books, 1961.
  50. Muhammad,Islam at the crossroads. Lahore. Arfat Publication.1995.
  51. Muhammad,Islam at the crossroads. Lahore. Arfat Publication.1992.
  52. Chriragh Ali, The proposed political, legal and social reforms in the Ottoman Empire and other Muhammdan States, Bombay, 1883.
  53. Fazlu Rahman, Dr, “What is Islamic culture?”, The Light, Lahore, March 24, 1973.
  54. Goitien, S. D.. "Jews and Arabs: Their Contacts through the Ages" ublished by Schocken Books,1955.
  55. Hitti, P. K. "History of the Arabs, Macmillan Group,1937.
  56. Hitti, Philip. K, "Islam and the West" Princeton, N.J.,Van Nostrand,1962.
  57. Hourani, Albert, Arabic Thought in the Liberal age, Oxford University press, 1962.
  58. Idem, Weidenfield And Nicholson, London, 1966.
  59. Kerr, Malcolm H, Islamic Reforms: The Political and Legal theories of Muhammad Abduh and Rashid Rida, Cambrige University press, 1969.
  60. Longman, Green & co; Pub. by, Supernatural Relegion, London, 1874.
  61. Muir,william "The Life of Muhammad"London,smith,1858.
  62. Said, Edward W, Orientalism, Routedge & Kegan Paul London, 1978.
  63. Saunders, "A History of Medievel Islam, London : Routledge and Kegan Paul,1965.
  64. Smith, Wilferd Cantwell, "Islam in Modern History,‎Princeton University Press; First Edition (September 21, 1957).
  65. The Oxford Dictionary of English, The biologolical Society,Publisher: Oxford University Press,2019.
  66. Wright, "Early Christianity in Arabia" Kessinger Publishing (September, 2010).

Ziya Fokalp, “Turkish Nationalism And Western Cicilization”, New York, 1959

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 08 شهریور 1402
  • تاریخ بازنگری: 15 آذر 1402
  • تاریخ پذیرش: 01 خرداد 1403

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار